Tot de jaren 70 is Denemarken in grote mate afhankelijk van de import van olie en gas uit het Midden-Oosten. Door de oliecrisis in 1973 krijgt het land te maken met een enorme prijsstijging van fossiele brandstof. Vanaf dat moment is de Deense overheid sterk gaan inzetten op windenergie. Die heeft beleidsmaatregelen opgesteld om doelbewust deze energietransitie te realiseren. Deze maatregelen richtten zich onder meer op onderzoek, lokale coöperaties en gezamenlijk eigenaarschap van de windturbines, winstdeling van de opgewekte energie, feed in tariffs, subsidies aan partijen binnen de windturbinebranche en het heffen van milieubelasting.

Wat Denemarken als voorbeeld nog interessanter maakt, is dat het land de afname van maatschappelijk draagvlak voor windenergie tussen 1995 en 2008 heeft overwonnen. De sterke afname kwam omdat windturbines veel groter werden en commerciële bedrijven steeds vaker de eigenaar waren. Het principe van gezamenlijk eigenaarschap en winstdeling raakte steeds meer op de achtergrond en men begon de windturbines als hinderlijk te ervaren. Om dit tij te keren zijn er in 2008 verschillende beleidsmaatregelen genomen.

Om draagvlak te herstellen is door de Deense overheid in 2008 The energy agreement opgesteld. Deze overeenkomst is er onder meer op gericht dat de lokale gemeenschap weer meer zeggenschap krijgt over de te plaatsen windturbines. Een belangrijk onderdeel is dat de lokale gemeenschap medeverantwoordelijk is geworden voor de conceptplanning, opname in het bestemmingsplan en de eerste uitwerking van het windturbineproject. Daarnaast is ook het doel dat de omgeving zoveel mogelijk gaat profiteren van de turbines. Om dit te bewerkstelligen zijn vier beleidsmaatregelen opgesteld en is de organisatie Energinet vanuit de overheid opgericht.

• The loss of value scheme: Omwonenden komen sneller en gemakkelijker in aanmerking gecompenseerd te worden voor de waardedaling van hun vastgoed. Om bij uitspraken onpartijdigheid te waarborgen is de valuation authority opgericht. In 2015 is bij 56% van de aanvragen compensatie toegekend.
• Option to purchase: Minimaal 20% van het windturbineproject moet te koop zijn voor lokale partijen en particulieren die binnen een straal van 4,5 kilometer van de windturbines wonen. Om te garanderen dat investeerders een juiste beslissing kunnen nemen, is de initiatiefnemer verplicht transparant te zijn over onder meer: De financiering van het project, het totale budget, rendabiliteit van het aandeel en waarde van het aandeel.
• Green scheme: Er is geld beschikbaar gesteld voor verbetering van het lokale landschap en de leefomgeving. De vergoeding wordt over een periode van tien jaar uitbetaald en bedraagt tot € 12.000 per turbine per MW. Vooraf en tijdens de bouw worden daarmee ook lokale initiatieven gesteund die de voordelen van de windturbines doen inzien.
• Guarantee scheme: Dit fonds van in totaal € 13 miljoen stelt geld beschikbaar aan lokale gemeenschappen om onafhankelijk vooronderzoek te kunnen financieren. Evenals bij Green scheme worden deze kosten terugverdient met de belasting op energie.
• Energinet: Deze autonoom functionerende non-profitorganisatie is in handen in van het Deense Ministerie van Energie & Klimaat. Ze heeft als hoofdtaak het gehele proces van de schemes zo gemakkelijker en efficiënt mogelijk te laten verlopen.

Een energietransitie komt niet uit de lucht vallen. De Deense overheid heeft de oliecrisis aangegrepen om beleid te ontwikkelen dat windenergie ondersteund en fossiele brandstof ontmoedigd. Toen in 2008 bleek dat de windbranche gekaapt was door commerciële bedrijfsbelangen hebben ze het met The energy agreement aangedurfd beleid te ontwikkelen dat het belang van de lokale gemeenschap centraler stelt. Een aanpak die overduidelijk succesvol is en voor Nederland essentiële inzichten biedt om het vastgelopen winddossier nieuw leven in te blazen.