Het meest benieuwd ben ik natuurlijk naar hoe de prestaties van de woning zich verhouden tot hetgeen ik becijferd heb in mijn heilige graal, het Excel-bestand 2012-berekening_huis.xlsx. Hier staan alle beoogde prestaties keurig uitgerekend en onderbouwd: hoeveel kWh heb ik in onze gasloze woning nodig voor verwarming, tapwater, ventilatie? Hoeveel graden warmt de woning op in de zomer? Hoe snel koelt deze weer af? Hoe snel kan ik een vertrek op temperatuur brengen? Alles wat ik berekend heb, ga ik monitoren. En de resultaten daarvan zal ik net zo goed analyseren tot ik alle antwoorden heb. Er is echter één ding wat ik niet kan monitoren: hoe goed heb ik mijn woning gebouwd vanuit het oogpunt van materiaalgebruik?

Twee weken geleden zijn we begonnen met het aanleggen van de tuin. Het werd een kruistocht door het verleden. Er lagen net onder het oppervlak enorme brokken oude fundering, betonnen vloeren en heel veel losliggend puin. Iedere paar meter vonden we weer wat. 50 geleden zeiden twee mannen op dezelfde plek tegen elkaar: “Gooi maar dicht!” Zeker toen destijds de kraan zijn intrede deed, was de oplossing,  je graaft een gat en je gooit je puin erin. Zand erover, en je ziet er niks meer van. Tot het jaar 2015 dan. Hoe logisch en begrijpelijk het ook is. De verleiding van kortetermijngewin ligt altijd op de loer. Waarom zou je moeilijk doen?

En dat laatste is helemaal waar. Ik had niet zo heel veel op met het gebruik van duurzame materialen. Ik ben een groot liefhebber van houtskeletbouw, en de gevel en het dak bestaan grotendeels uit hout. Maar daar hield het wel een beetje op. Want die energierekening van nul behalen, en wel zo kostenefficiënt mogelijk, stond toch voorop. Lekker tastbaar en concreet. Die energierekening van nul; daar ging ik plezier van hebben. Toch denk ik er nu anders over. Waarom? Ik had daar ervaring voor nodig. Pallets vol met steenwol gaven me jeukende handen, prikkende ogen en een schrale keel. Het slopen van de oude boerderij en het zien wegrijden van 35 volle vrachtwagens puin. Het betalen van de rekening voor de asbestverwijdering. Maar ook het ervaren van de positieve kant: het scheiden en verkopen van alle metalen zoals koper, zink, lood en staal. Het scheiden van het hout en 100% recycling van het hout ter plaatste (70% in en rondom de bouw, 30% voor de kachel van mijn buurman).

Mijn eigen waardensysteem is dus veranderd. Iets wat zich lang na mijn dood zal voltrekken (het slopen van de woning) heeft waarde voor me gekregen. Ik voel me beter door dingen te doen waarvan mensen in de 22e eeuw zeggen: “Goh, dat hebben ze slim gedaan in de 21e eeuw toen ze nog dachten dan alle grondstoffen eindeloos beschikbaar waren.” Van de tuin zullen ze over 100 jaar zeggen: “Goh, die is opvallend schoon.” Misschien dat ik ergens een fles verstop in de grond rondom het huis met een briefje erin: “Sorry, we wisten niet beter in 2015.” Met natuurlijk als bijlage een formulier voor het compleet maken van mijn monitoringsresultaten.

Het eindresultaat en ons verhaal was te zien in het tv-programma over duurzaam bouwen Ons huis verdient het, het fragment begint vanaf 4m:10s.