Genoeg, voor iedereen, voor altijd. Wie troep maakt, ruimt dat ook weer op. Wie het land bewerkt, geeft dat even vruchtbaar weer door. Het klinkt allemaal zó logisch - en toch doen wij wat anders. Met wat we kopen en eten en ons verbruik van fossiele energie dragen we met z’n allen bij aan een bijna onherstelbare roofbouw van onze aarde. We vallen met z’n allen op de taart aan, en laten nog wat kruimels over voor onze kinderen. En de afwas.

Al die beelden van oceanen vol plastic soup, we scrollen door, we kunnen er niet meer naar kijken. Berichten over uitstervende diersoorten, we kunnen het niet meer horen. Dat we onze kinderen met een onzekere toekomst opzadelen, we moeten er niet aan dénken. En dus denken we er niet aan. Maar daarmee lossen we het probleem niet op.
Het probleem is té groot. En wij voelen ons té klein om daar invloed op te hebben. Onterecht, oordelen klimaatwetenschappers en klimaatjournalisten als Jelmer Mommers die onlangs zijn boek Hoe gaan we dit uitleggen? schreef. Met wat wij zelf doen, kunnen we veel veranderen. 

Met elke euro die je uitgeeft, kan ook jij, elke dag weer, het verschil maken. Als je van bergbeklimmen houdt hóef je niet naar de Mount Everest of de Himalaya, je kunt ook met de trein naar de Alpen. Je hóeft geen vlees te eten, een groentewok is ook lekker. Het grootste verschil maak je door je euro niet uit te geven aan made in China’s die je helemaal niet nodig hebt. 
Met elke kleine keuze kun je bijdragen aan een duurzamere wereld, zegt ook het IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) in haar laatste rapport: 

Every action matters
Every bit of warming matters
Every year matters
Every choice matters

Het is een klein verschil, maar je maakt wél een verschil. 
Wie 100 gram, oftewel een paar plakjes runderrookvlees laat staan, voorkomt de uitstoot van 3,5 kilo CO2. Om je een beeld te geven: dat stoot de gemiddelde Nederlandse personenauto uit als hij 30 km. rijdt. Het is de hoeveelheid CO2 die één boom in één jaar weer kan opnemen.
CO2 in de dampkring kun je je namelijk voorstellen als water in een bad: elke druppel minder is er één, als je wilt voorkomen dat het bad overstroomt.
Wat ook helpt: je bent niet alleen. Denk aan de beelden van de wereldwijde klimaatstakingen, met miljoenen kinderen, ouders en grootouders die straten en pleinen vullen. Je maakt onderdeel uit van een wereldwijde, groeiende beweging, een positieve beweging die kiest voor een mooiere, want duurzame wereld. 

Meer OV en meer groente op het bord is niet voor iedereen vooruitgang. Verandering gaat gepaard met verlies, maar er komt ook iets voor terug. Zoals een wereld waarin onze kinderen weer kunnen dromen over de toekomst van hun kinderen. Of voor wie dat te wollig vindt: eigen, schone energie maakt ons onafhankelijker. Meer elektrische (deel-)auto’s zorgen voor minder stikstof, stank en herrie. ls we minder vliegen, verminderen we ook het onze steden verstikkende massatoerisme. En het is niet gezegd dat we nooit meer kunnen vliegen: technologische ontwikkelingen gaan snel, vooral als we duidelijk met elkaar afspreken waar het naartoe moet.

Het zijn die hoopvolle beelden die we voor ogen moeten hebben. Onderweg zullen we veel oud, vertrouwd moeten loslaten en nieuwe dingen moeten leren. Dat is lastig maar niet onmogelijk, weet mijn dochter al op twaalfjarige leeftijd. Het vraagt wél om een dagelijkse inspanning. Het nieuwe geluid zullen we steeds opnieuw moeten laten horen en herhalen, net zo lang tot ook wij moeiteloos kunnen samenspelen. 

Het is nog niet te laat. 
We kunnen het best. 
Uit ons hart.