Samen met de buurt of het dorp zonne-energie opwekken en minder energiebelasting betalen. Dat is in het kort de postcoderoosregeling en die is begin 2016 flink verbeterd. In Friesland zien ze er wel potentie in. Het leidde dit jaar tot het eerste postcoderoosproject in Tjerkgaast. Hoe ziet de Friese aanpak er uit?
Samen met de buurt of het dorp zonne-energie opwekken en minder ener-giebelasting betalen. Dat is in het kort de postcoderoosregeling en die isbegin 2016 flink verbeterd. In Friesland zien ze er wel potentie in. Het leiddedit jaar tot het eerste postcoderoosproject in Tjerkgaast. Hoe ziet de Frieseaanpak er uit?Het Zuid-Friese Tjerkgaast kent de Frieseprimeur voor de postcoderoosregeling.Op het pand van Landbouw- en Mecha-nisatiebedrijf Tjitte de Wolf zorgen sinds vrij-dag 30 september 225 zonnepanelen voor eenverwachte jaaropbrengst van 57.000 kWh. Ditis genoeg om 20 huishoudens van stroom tevoorzien. Om gebruik te kunnen maken van depostcoderoosregeling hebben inwoners vanhet Friese dorp de energieco?peratie SinnichTjerkgaast in het leven geroepen.Deze Friese primeur is ??n van de eerste post-coderoosprojecten in heel Nederland diedaadwerkelijk is gelukt. De verruiming van debelastingkorting, die deelnemers van eenenergieco?peratie hebben als ze een postco-deroosproject opzetten, heeft daarbij zekergeholpen. Die is per 1 januari van dit jaar ver-ruimd van een belastingkorting van 7,5 centper kWh naar volledige vrijstelling van belas-ting, oftewel 10 cent per kWh korting op destroomprijs.Proces naar energieneutraalMaar alleen deze verruiming is niet voldoende,beseft men in Friesland. Postcoderoosprojec-ten worden pas echt opgepakt als een flinkdeel van het dorp of buurt weet waarom ze diteigenlijk zouden willen, vertelt Johannes Lan-kester. Hij is co?rdinator van het Netwerk Duur-zame Dorpen waar de Energiewerkplaats Fries-land deel van uitmaakt. De Energiewerkplaatsis opgezet door de Friese dorpenorganisatieDoarpswurk en de Friese Milieu Federatie methulp van de provincie. "Er zijn in Frieslandgenoeg energieco?peraties, die bezig zijn metenergiebesparingsprojecten of duurzameenergieprojecten in vooral hun dorpen. Omechter een goede energieco?peratie voor eenpostcoderoosproject op te zetten is meernodig. We kijken dan ook breder, naar energie-neutrale gemeenschappen. Wij zetten daarbijgestructureerd in op het proces van eerst visie-Tekst Harmen WeijerpostcoderoosprojectenNoordelijke18 Energie+ nr 4 december 2016vorming, dan inspiratie en planvorming,gevolgd door realisatie. Dat doen we nu bij 30dorpen in Friesland. Die visievorming is heelbelangrijk omdat in deze fase veel mensen uitde buurt of het dorp meedenken en meebeslis-sen over een energieneutraal dorp of wijk. Indeze fase wordt ook besloten of het dorp eenpostcoderoosproject wil opzetten. En dan ishet makkelijk als er zoveel mogelijk mensen uithet dorp snappen waarom een zonne-energie-project wordt gestart."Vanwege deze structurele aanpak in 30 dor-pen en wijken zijn er veel meer postcodes-roosprojecten in de maak dan ??n per dorp.Lankester: "Wij leiden eigenlijk dorpsorgani-saties op en niet alleen projecten. Dat bete-kent dat er zeker 50 projecten in aantocht zijn.Want als een co?peratie eenmaal de smaak tepakken heeft, dan blijft het meestal niet bijeen project."Zeven Bildtse ZonnedakenHet project Zeven Bildtse Zonnedaken is daar-van een mooi voorbeeld. InitiatiefnemerSimon Visbeek, tevens fiscalist, is dit projecttwee jaar geleden gestart. "In mijn dorp SintAnnaparochie, een van de dorpen van degemeente Het Bildt, willen we aan de slag methet zelf opwekken van duurzame energie. Wewillen niet alleen duurzaam inkopen, ook alkan dat heel goed op regionaal niveau via hetregionale co?peratieve energiebedrijf Noor-delijk Lokaal Duurzaam. Toen in 2014 de post-coderoosregeling mogelijk werd, doken we alin de materie over hoe zo'n postcoderoospro-ject zou moeten worden opgezet. Een belang-rijke voorwaarde is dat je een aparte aanslui-ting op het net moet hebben alsenergieco?peratie. De grootste kleinverbrui-kersaansluiting is er een van 3x80 A en daarkun je ongeveer 200 zonnepanelen op aan-sluiten. Dan heb je wel een dak nodig van circa400 m2."Vreemd vermogenVeel moeite om dit soort grote daken te vin-den in de omgeving had Visbeek niet. Na eenoproep op Facebook had hij binnen drie dagentwaalf serieuze aanmeldingen van vooral boe-ren om hun dak te mogen gebruiken. "Hetmooie van Facebook is dat kinderen vandakeigenaren tegen hun ouders zeiden: dat isiets voor ons dak."Hoewel er ??n dakeigenaar afviel, bleven ernog voldoende over om in de zeven dorpenvan Het Bildt elk een postcoderoosproject testarten. Visbeek: "Deelnemers worden bij onslid van de energieco?peratie. Een deelnemerkan voor 99,- een zonnepaneel kopen. Datzijn eenmalige kosten. Per jaar is een deelne-mer 17,50 per zonnepaneel aan contributieverschuldigd, maar krijgt hij 30,- per paneelkorting op zijn energienota. Per saldo levertdit een deelnemer een voordeel van 12,50per paneel per jaar op, een terugverdientijdvan 8,5 jaar. Dat is vergelijkbaar met zonnepa-nelen op je eigen dak."Om dit te kunnen financieren is per zonnedakongeveer 60.000 nodig. Omdat uit contribu-ties 20.000 binnenkomt, trekt Visbeek perzonneproject vreemd vermogen aan. "Wemaken gebruik van het F?ns Skjinne FryskeEnerzjy (FSFE), oftewel het provinciale FrieseSchone Energie Fonds. Die heeft ons eenlening verstrekt en dat maakt het mogelijk datde zonnepanelen daadwerkelijk kunnen wor-den geplaatst."Doordat alle daken in de zeven verschillendedorpen onderdeel zijn van dezelfde energie-co?peratie blijft het postcoderoosgebied nietbeperkt tot alleen de postcode van ??n dorp."Dat heeft als voordeel dat ons gebied zichbehoorlijk uitstrekt. Als mensen dus verhui-zen en het is redelijk in de buurt, kunnen zegewoon blijven meedoen in onze co?peratie."AansluitingEnkele flinke hobbels moesten dit jaar nogwel genomen worden. De belangrijkste is deaansluiting op het stroomnet van het eerstedak in Nij Altoenae. "Ik gaf aan netbeheerderLiander door dat ik 600 panelen wil aansluitenop dit dak. Dan val je dus niet meer onder dekleinverbruikersaansluiting en kost het 17.000. Daar gaat de hele businesscase,dacht ik. Zouden drie kleinverbruikersaanslui-tingen van 200 panelen dan kunnen, vroeg iknog. Want die zouden tezamen 4500 kos-ten. Dat is nu nog niet het geval. In onzegemeente mag maar ??n kleinverbruikersaan-sluiting per WOZ-object aangevraagd worden.We willen kijken of het opstalrecht van de zon-nepanelen dat we met de dakeigenaar afspre-ken om de zonnepanelen te plaatsen ookgezien kan worden als WOZ-object. Als degemeente dat wil toestaan, kunnen we bijLiander een tweede kleinverbruikersaanslui-ting op ??n woning aanvragen."PortemonneeIs de Friese aanpak ook in andere delen vanNederland mogelijk? Johannes Lankester vanhet Netwerk Duurzame Dorpen denkt van wel."We krijgen nu al aanmeldingen vanuit Gro-ningen en Drenthe, maar ook via de steunpun-ten in andere provincies, krijgen we vragenover deze gestructureerde aanpak waarbijpostcoderoosprojecten onderdeel zijn van hetproces naar energieneutraliteit in dorp, wijkof zelfs stad."In Het Bildt verwacht Visbeek dat het niet bijdeze eerste zeven daken blijft. "Wij hebbensportverenigingen, scholen, kerken en dorps-huizen gewezen op de mogelijkheden. Het isniet alleen goed voor hun portemonnee en hetmilieu, maar het zorgt ook voor binding in hetdorp en in de wijk." Dat is wellicht de grootstewinst, vindt ook Lankester. "Het zorgt voormeer bewustwording over het lokaal opwek-ken van duurzame energie. Want voor de restis de postcoderoosregeling nog te klein omonze duurzame doelen in geheel Nederland tehalen. Maar alles beetjes helpen."EnergieakkoordMarktpartijen en maatschappelijkeorganisaties hebben in het Energieak-koord afgesproken dat in 2020 minimaal1 miljoen huishoudens en mkb-bedrijvenvoor een belangrijk deel via lokaal,duurzaam opgewekte energie in hun eigenstroomvraag voorzien. De postcoderoos-regeling geldt als een belangrijkonderdeel hiervan. De belastingkorting,die inmiddels is opgevoerd naar geheelbelastingvrij, geldt voor kleinverbruikersdie zich verenigd hebben in een co?pera-tie of VvE. De duurzame installatie moetenzich in een zogeheten `postcoderoos'(viercijferige postcode plus aangrenzendepostcodes) bevinden.Energieakkoordin de liftnr 4 december 2016 Energie+ 19
Reacties