Sinds eind 2016. 

Het is campagnetijd. Een groep Amsterdammers van Platform 02025 werkt al jaren aan de transitie. Ze weten wat er kán en ze ergeren zich kapot aan het feit dat het onderwerp klimaat niet voorkomt in de debatten. Ze bedenken dat er iemand nodig is met een lange termijnvisie. Iemand die bóven de partijen staat: een nationale energiecommissaris. 

Ze bellen Ruud Koornstra. Die is al 15 jaar duurzaam ondernemer, voorzitter van onder andere de Groene Zaak en Smart Climate Opportunities, en lid van praktisch alle politieke partijen. 

Wat vindt hij van het idee voor zo’n commissaris? 
‘Goed, heel goed’, zegt Koornstra. 
Wil hij hem zijn? Het is een onbetaalde functie. 
Koornstra heeft een sabbatical, hij doet het.

Koornstra is een de lobbyist voor de vernieuwers. Als duurzaam ondernemer is hij thuis in de wereld van de uitvinders. Maar hij kent ook de Haagse achterkamertjes, de banken en de pensioenfondsen. Hij kent alle sleutelfiguren die ja knikken, en dan toch weer miljarden steken in het vinden naar nieuwe olievoorraden. Hij spreekt ze persoonlijk aan, iedere keer weer. Op het irritante af. 

In één van zijn zakken zit altijd wel een glazen potje met wit poeder: H2Fuel, oftewel waterstof. Het is een Nederlandse uitvinding. Je doet er water bij en je hebt energie. 

‘In Nederland zijn we goed in innovatie’, zegt Koornstra. ‘We zijn ondernemers, en we zijn we schat-hemeltje-rijk. Waarom hangen we onderaan de duurzame ladder, terwijl we koploper kunnen zijn?’ Hij herinnert ons graag aan Kennedy, die in 1961 aankondigde dat de VS een man op de maan zouden zetten. Niemand wist hoe dat moest, maar acht jaar later stond hij er. 

Nee. Nou ja, hij is een soort Youp van ’t Hek. Hij lult goed. En hij heeft er inmiddels een taak bij: hij benoemt steeds méér energiecommissarissen. Er zijn er al in Friesland, Groningen en Drenthe, in Nijmegen, in Gelderland en in Het Gooi. In Amsterdam benoemde hij er maar liefst 67: voor elk postcodegebied één. 

Waarom zo veel in Amsterdam? Initiatiefnemer is alweer Platform 02025. Dat is het netwerk van duurzame koplopers in Amsterdam. Ze kennen elkaar. Ze brengen zo in kaart wie waar de duurzame kar trekt.

Het zijn mensen die al járen actief zijn om hun eigen buurt op schone energie te krijgen. Soms vanuit een functie, maar vaker als bewoner. Als iemand die niet wacht, maar die aan de slag gaat. De meesten zul je niet kennen, maar onder de Amsterdamse energiecommissarissen vind je bijvoorbeeld oud-minister Jacqueline Cramer: zij haalde haar eigen appartementencomplex van het aardgas en gaat nu verder met de andere blokken in haar wijk. Ook Pallas Agterberg, directeur van Alliander, en Koen Overtoom, directeur van de Amsterdamse Haven, zijn Amsterdamse energiecommissarissen. 

Nee, wettelijk gezien niet. Ze zijn een soort Sinterklazen. 

Voor de energietransitie? Onmisbaar. 

Al die verschillende energiecommissarissen samen hebben bakken aan ervaring. De één maakte zijn oude stalen schip duurzaam, een ander ontwierp en bouwde zijn eigen kaswoning, op energie van de zon. Weer een ander haalde in één klap 10 appartementen in hartje Jordaan van het gas af. 

Hoe? Toen ze begonnen hadden ze vaak nog geen idee. Ze deden het gewoon.  

Je ziet nu dat het niet meer alleen over gebouwen gaat, maar over hele wijken. Gewone mensen, in gewone huizen, in gewone steden nemen de leiding. Op het Willemina Gasthuis Terrein (WG Terrein) in Amsterdam Oud-West werken ze aan een plan om warmte uit de gracht te halen voor 2.000 woningen en bedrijven. In de Watergraafsmeer ligt een plan om met restwarmte van een datacenter een eigen warmtenet te maken, voor circa 5.000 woningen. 

Wie gaat het voorfinancieren? Hoe krijg je alle bewoners mee? Ze hebben nu nog geen idee. Ze hebben vooral het gore lef. Ze doen het. 

Je hoeft niet zelf voorop te lopen. Je kunt aansluiten bij wat er in jouw wijk al gebeurt.

Woon je in Amsterdam? Kijk dan op www.02025.nl. 
Woon je buiten Amsterdam? Kijk dan op www.energiecommissie.nl. 

https://www.tweedestem.nl/waarom-we-heilig-moeten-geloven-in-energiecommissarissen/