Aan de ene kant staat de grote groep vernieuwers nog een beetje verdwaasd rond te kijken. De grote beuken, die bressen sloegen in het systeem van de sector, zijn niet meer nodig.

Aan de andere kant komen mensen uit de triple helix - overheid, onderwijs en bedrijven - voorzichtig de samenwerkingstorens uit die de laatste jaren zijn gebouwd. Wat een mooie ontmoeting. Bedrijven doen een dag in de week werk voor energiecoöperaties. En er zijn samenwerkingen tussen fossiele energiebedrijven en oplaadpaal-scale-ups.

De partijen die jarenlang langs elkaar heen keken, zien elkaar nu staan en erkennen elkaars krachten en valkuilen. Nu het veld open ligt en iedereen gezien is, is het tijd voor het gezamenlijke laatste kunstje. And now all together! Het verbinden van de mensen uit de sector met de mensen die relatief nieuw zijn in de sector. Om samen op te trekken. Naar Parijs. En het mooie is, we winnen Parijs. We zijn er als eerste van alle landen. Mits…..de noot gekraakt is.

De noot die gekraakt moet worden is de veilige route, terug in het bekende oude spoor. Dat was ‘technische innovatie’ voor de sector. En het bekende ‘beuken’ was bekende kost voor de pioniers, daar waren we allemaal zo goed in.  De vernieuwers zijn gewend om brute kracht in te zetten om dingen voor elkaar te krijgen. De beukers uit deze startups en coöperaties kunnen nu opgevolgd worden door verbinders, strategen en werkers.

En hoe komen de mensen op het veld wel in een gezamenlijk nieuw versneld spoor? Hoe maken we van technische uitvindingen van onze ingenieurs een innovatie, dus een wel succesvolle introductie van een nieuw goed of dienst?

Of mooier nog, hoe maken we sociale innovaties? Dat is de te kraken noot. Wat is precies een sociale innovatie. Is dat de aanpak van Thijs de la Court? Die pleit voor een open proces van vraagbundeling voor de energietransitie van bijvoorbeeld woningen? Of zijn dat de energieontbijten of energy party’s? Is dat samen een actieplan maken voor de energietransitie van een buurt door een paar mensen? Zoals het hoofdkantoor van de multinational die met buurtbewoners zonnepanelen neerlegt. Of een energiecoöperatie die een laagtemperatuurwarmtenet aanlegt in een nieuwbouwwijk met het water- en het netwerkbedrijf. Of de ondernemersclub die een windmolenpark neerzet in Flevoland, samen met de lokale energiecoöperatie die daar al windaandelen had?

Samen de weg vinden van een heerlijke energietransitie in een gelijkwaardig open innovatieproces. Dat is de volgende stap in de energietransitie. En hoe vinden deze weg?

Pauline Westendorp