24 nr 5 nOVEMBEr 2009Door Silvia vinken, advocaat BanninG n.v. te `S-HertoGenBoScH Foto Marilyn nieveSWat doet de slimme meter?Een slimme meter is een elektriciteits- ofgasmeter die op afstand uitleesbaar en aan-stuurbaar is. De invoering van het gebruikvan de slimme meter is een onderdeel vanhet wetsvoorstel Wijziging van de Elektrici-teitswet 1998 en de Gaswet (31.374) en de Wetimplementatie EG-richtlijnen energie-effici-?ntie (31.320). Wetsvoorstel 31.374 heeft alsdoel de werking van de elektriciteitsmarkt engasmarkt te verbeteren. Het doel van wets-voorstel 31.320 is het bewust en zuinigomgaan met energie. De slimme meter pastin deze doelstellingen. Wanneer beter inzichtwordt verkregen in het energieverbruik ishet mogelijk om maatregelen te nemen enop die manier energie te besparen.Tevens is wettelijk(6) vastgelegd dat een ener-gieleverancier zijn beleid moet inzetten ophet voorkomen van afsluiten van energie bijeen kleinverbruiker. Ook de invoering vande slimme meter moet dit beleid ondersteu-nen. De slimme meter maakt het voor eenleverancier mogelijk om op elk gewenstmoment gegevens ten aanzien van het ver-bruik op te vragen en dit door te geven aande kleinverbruiker. Door overlegging vandeze gegevens kan de kleinverbruiker bewustworden gemaakt over zijn/haar energiever-In maart 2008, toen het wetsvoorstel waarInonder meer de slimme meter werd ge?ntro-duceerd(2) aan de Tweede Kamer is aangebo-den, bestond het voornemen dat iederekleinverbruiker van elektriciteit en gas inNederland de komende zes jaar een zoge-noemde slimme meter krijgt. Het wetsvoor-stelwerddoordeTweedeKamergoedgekeurd,maar is uiteindelijk door de Eerste Kamerverworpen(3).ontstaansgeschiedenisHet wetsvoorstel vloeide voort uit eerderetoezeggingen aan de Tweede Kamer in dejaren 2005 en 2006 om structurele maatre-gelentenemendieeengoededienstverleningaan de afnemers waarborgen. E?n van debelangrijkste elementen van het wetsvoorstelwas de uitrol van slimme elektriciteits- engasmeters naar ieder huis(4). Met enige aan-passingen is het gewijzigde wetsvoorsteluiteindelijk op 3 juli 2008 aangeboden aandeEersteKamer.Inapril2009heeftdeEersteKamer een streep getrokken door de plannenvan minister Van der Hoeven om de slimmemeter verplicht te stellen(5). Een meerderheidvan de Eerste Kamer vindt dat consumentenmoeten kunnen kiezen of zij wel of geenslimme meter in huis willen.bruik. Daarmee wordt beoogd dat een ver-bruikerenergiegaatbesparenalshij/zijwordtgewezen op overmatig gebruik van energie.Een andere toepassing van de slimme meteris het reguleren van de toevoer van energie.Dit zou ook mogelijkheden kunnen biedenvoor het afsluitbeleid van de leverancier. Opdit moment eindigt een incassoprocedure,waarbij geen oplossing is gevonden, in vol-ledige afsluiting van energie. De slimmemeter biedt de mogelijkheid om de hoeveel-heid energie te beperken als alternatief voorde afsluiting. Met behulp van de meter kanmen in geval van betalingsachterstanden deenergietoevoer tot een minimum beperken,waardoor de minimale basisvoorzieningenworden gegarandeerd.Overeenkomstig de variant van de mobieletelefoon bevat de slimme meter ook de pre-paidfunctie.Meteenprepaidfunctiekantegeneen bepaald tarief energie worden ingekocht.In het geval dat het tegoed is verbruikt, wordtde energietoevoer afgesloten. Dit maakt hetmogelijkdatingevalvanbetalingsachterstan-??n DInG STAAT VAST: DE SLIMME METEr WOrDT InGEVOErDde slimme meter:stand van zaken enhoe nu verder?De afgelopen jaren is de plaatsing van de slimme meter veelvuldig onder-werp van discussie geweest. De discussie spitste zich daarin met name toeop de privacy van de kleinverbruiker. Zo werd tijdens de parlementairebehandeling in de Eerste Kamer duidelijk dat de kleinverbruiker een econo-misch delict pleegt als hij/zij de slimme meter ? bijvoorbeeld vanwegeprivacybezwaren ? weigert. Consumenten die een slimme energiemeterweigeren, zijn strafbaar en lopen het risico op 6 maanden gevangenisstraf,een taakstraf of een boete van maximaal 17.000 euro(1). Bovendien blijkt uiteen recent onderzoek van de Universiteit van Tilburg dat de verplichteinvoering van slimme energiemeters in strijd is met het Europees Verdragvan de rechten van de Mens.nr 5 nOVEMBEr 2009 25den kleinere hoeveelheden energie wordeningekocht,waardoorindetoekomstafsluitingwellicht tot het verleden behoort.discussieNa een jarenlange discussie over de slimmemeter of deze wel of niet moet worden inge-voerd heeft de Eerste Kamer het wetsvoorsteluiteindelijk verworpen. De gevoelens overnut en noodzaak over de slimme meter zijngemengd. Zo heeft de Consumentenbondmeerdere malen aangegeven tegen de intro-ductie van de slimme meter te zijn. Consu-menten zouden zich vanuit het oogpunt vanprivacy zorgen maken omdat de energieleve-rancier door de slimme meter precies kanzien wanneer iemand thuis is en tot op hetkwartier nauwkeurig alle energiegebruik kanmonitoren. Big Brother komt op deze manierwel heel dichtbij en dat schrikt sommigeconsumentenaf.Desectordaarentegenjuichtde komst van de slimme meter juist toe en isvan mening dat de komst van de slimmemeter niet negatief benaderd moet wordenals `iets dat moet van Brussel'. Overheid ensector zouden hierin gezamenlijk moetenoptrekken en door overtuigende communi-catie de klant enthousiast moeten krijgenvoor de slimme meter(7).Uit het bovenstaande blijkt dat de meningenover de wenselijkheid van de slimme meterverschillen. Hoe dan ook zal ??n en andermoeten worden veranderd, voordat de EersteKamer met het wetsvoorstel zal instemmen.E?n ding staat echter vast, de slimme meterzal op termijn ingevoerd gaan worden.Meer weten over de invoering van de slimmemeter? Neem vrijblijvend contact op met Mr.Silvia Vinken van Banning Advocaten(s.vinken@banning.nl). n(1) Nieuwsbericht 30 maart 2009, www.consumentenbond.nl(2) Kamerstuknummer 31.374 en 31.320. Dit wetsvoorstel verbetert de werking van de energiemarkt door in deElektriciteitswet 1998 en de Gaswet de administratieve processen te vereenvoudigen. Het doel van dit voorstelis om de administratieve processen tussen leveranciers en netbeheerders beter te laten verlopen, zodatconsumenten probleemloos kunnen overstappen van de ene leverancier naar de andere. Met dit voorstelworden ook de `slimme meters' ingevoerd. Met deze slimme meters kunnen gebruikers van een afstand hunmeterstanden aflezen en hun verwarming afstellen. Ook kunnen de leveranciers met deze meters hetenergieverbruik van de eindgebruikers be?nvloeden om bijvoorbeeld piekverbruik te voorkomen. Met dezeinvoering wordt uitvoering gegeven aan de implementatie richtlijn 2006/32/EG.(3) In sommige Europese landen gaat de verplichte invoering van de slimme meter wel door. Zie ook hetnieuwsbericht van 11 mei 2009 op http://www.nuzakelijk.nl/algemeen/2016922/slimme-meter-verplicht-in-verenigd-koninkrijk.html. De Britse regering wil dat alle huizen in het Verenigd Koninkrijk in 2020 verplichteen slimme energiemeter bezitten voor gas en elektriciteit.(4) Persbericht 4 maart 2008, www.ez.nl.(5) De behandeling van het wetsvoorstel is nu in afwachting van een zogeheten novelle aangehouden. Een novelleis een wetsvoorstel dat dient ter verbetering of aanvulling van een wetsvoorstel dat reeds bij de Eerste Kameraanhangig is of al wel is genomen maar nog niet van kracht is. Novelles waren aanvankelijk vooral bedoeld omtechnische gebreken in een wetsvoorstel na de behandeling in de Tweede Kamer te herstellen.(6) Artikel 6 Ministeri?le regeling afsluiten elektriciteit en gas van kleinverbruikers.(7) Brief van 2 april 2009 van Netbeheer Nederland aan de Minister van Economische Zaken.In de discussie rondom deslimme meter speelt deprivacy van de kleinverbrui-ker een belangrijke rol.