Renoveren met oog voor de toekomst: Hazenberg, onderdeel van TBI, is een belangrijke aanjager van een biobased en circulaire toekomst. Ze laat zien dat deze manier van renoveren vandaag al mogelijk is. Met natuurlijke grondstoffen, sterke samenwerkingen en steun van het klimaatfonds van TBI (de TBI klimaattrein) zet Hazenberg stappen naar een nieuwe standaard in verduurzaming.

De renovatie- en verduurzamingsopgave in Nederland is groot. En de wil is er. Net als Hazenberg hebben veel corporaties het convenant van Building Balance ondertekend. En dan… Wat houdt dat in? Hoe pak je het aan? Bij Hazenberg geloven ze dat de sleutel ligt in biobased en circulair renoveren. 
“We geloven in een gezonde wereld met toekomstbestendige gebouwen. Vanuit die koersbepalers willen we comfortabele en gezonde woningen maken. Dat gaat verder dan woningen energiezuinig maken,” zegt Jeroen van Eerdewijk Hoofd Renovatie & Verduurzaming. 
Duurzaamheidsexpert, Bart Deetman, vult aan: “Voor ons betekent dit biobased en circulaire grondstoffen toepassen. Of liever nog agrobased: grondstoffen die in Nederland worden geteeld.” 

Innovatief zijn lukt volgens Hazenberg alleen door samen te werken met partijen zoals Building Balance, Groene bouwmaterialen, van Land naar Pand. “We hebben de mensen met de kennis en juiste motivatie in huis. Om echt verschil te maken heb je ook kennis van andere partijen nodig, want je komt uitdagingen tegen. Samen kom je tot nieuwe inzichten en de juiste oplossingen. En je blijft elkaar motiveren en inspireren, dat maakt het leuk,” zegt Van Eerdewijk. “We zijn samen onderweg.” 
De samenwerking met woningcorporatie Casade is hierin cruciaal. Deetman benadrukt het belang van partners die verder durven te denken: “We willen bijdragen aan een duurzame toekomst. Dat lukt alleen als je samenwerkt met partijen die dezelfde ambitie hebben en ons daarin durven uit te dagen. Vijf jaar geleden zijn we voor Casade begonnen met het oogsten en toepassen van herbruikbare en circulaire  materialen. Van het een kwam het ander en ontstond de ontwikkeling van een biobased daksysteem met houtvezelisolatie en inmiddels loopt er ook pilot met een vloeropbouw met schelpen en kalkhennepisolatie.” 

In opdracht van Casade ontwikkelde Hazenberg twee biobased renovatie-oplossingen. De focus ligt op het toepassen van natuurlijke materialen in dak- en vloerisolatie. Voor het daksysteem is dat Gutex Thermoflex (houtvezel) en voor de vloeropbouw schelpen uit de Zeeuwse wateren en Exie Canadry (mengsel van lokaal geteelde vlashennepscheven en kalkhennep). Beide producten zijn afgewerkt met ESB platen. Deze zijn 100% natuurlijk en formaldehyde-arm. 
Waarom is dit bijzonder? Alle materialen zijn natuurlijk en hernieuwbaar. Voor hout spreekt dat voor zich. Schelpen kunnen terug naar zee en kalkhennep gebruiken boeren als bemesting. “Het mooie is dat we hiermee niet alleen circulair bouwen, maar ook de lokale economie versterken,” aldus Deetman. “We verkleinen de keten, verminderen transport en maken gebruik van materialen die weer terug kunnen in de natuur.” 
Biobased materialen zijn dampopen en hebben een betere faseverschuiving en vochtregulatie dan traditionele isolatiematerialen, wat bijdraagt aan een gezond en prettig klimaat in de woning. Daar profiteren bewoners van. De temperatuur in huis is aangenamer en constanter waardoor de verwarming minder vaak aan hoeft. Dat scheelt CO₂-uitstoot en energiekosten. 
Ook voor vakmensen bieden natuurlijke materialen voordelen: zo irriteren hout- en schapenwol nauwelijks. Het daksysteem wordt prefab geproduceerd, wat zorgt voor een snelle en droge verwerking op de bouwplaats. 

Een belangrijke aanjager van deze ontwikkeling is de TBI Klimaattrein. Dit fonds voor duurzame innovatie stelt middelen beschikbaar voor de ontwikkeling en certificering ervan. Voor Hazenberg betekende dit dat ze konden investeren in onderzoek, productontwikkeling en testen. 
“Zonder de TBI Klimaattrein hadden we deze stap minder snel kunnen zetten,” zegt Van Eerdewijk. “Het geeft ons de ruimte om te innoveren en pilots te doen, zonder dat het ten koste gaat van de betaalbaarheid voor de corporatie of de huurder. Bovendien versnelt de certificering en bekendheid over de producten op de lange termijn. Dat stimuleert corporaties om de stap naar biobased materialen te zetten.” 

Wat Hazenberg drijft, is niet alleen techniek of regelgeving. Het gaat om verantwoordelijkheid nemen voor de toekomst. “We willen laten zien dat het anders kan,” zegt Deetman. “Dat je als bouwer niet hoeft te wachten op wetgeving, maar zelf het verschil kunt maken.” 
Ook Van Eerdewijk voelt die verantwoordelijkheid. “We zijn makers, maar willen eigenlijk iedereen een gezonde woning en leefbare wereld geven,” zegt Van Eerdewijk. “Daarom kiezen we bewust voor partners die duurzaamheid serieus nemen.” 

De toepassing van biobased materialen leverde waardevolle inzichten op. Zo bleek dat het verwerken van natuurlijke isolatiematerialen vraagt om een andere manier van detailleren en plannen. “Je merkt dat je als team opnieuw moet leren bouwen,” zegt Van Eerdewijk. “Maar dat levert ook veel op: meer aandacht voor kwaliteit, minder faalkosten en een trots team.” 
Ook op het gebied van bewonerscommunicatie zijn lessen geleerd. “Huurders zijn vaak positief verrast als ze horen dat hun woning wordt geïsoleerd met natuurlijke materialen,” zegt Van Eerdewijk. “Het geeft een gevoel van zorg en aandacht en dat versterkt het vertrouwen in het project.” 
Inmiddels heeft Hazenberg stappen gezet in de ontwikkeling. Het daksysteem is geschikt voor elke dakconstructie omdat naast Gutex ook al andere biobased isolatiematerialen kunnen worden gebruikt. En hetzelfde geldt voor de vloeropbouw. Ook daarvoor lopen al testen met andere biobased materialen. 

De ambitie is om het biobased renovatieconcept breder toe te passen binnen het werkgebied van Hazenberg. “We hebben nu een bewezen aanpak die schaalbaar is,” zegt Deetman. “Onze biobased menukaart is hiermee compleet en dat maakt het interessant voor andere projecten en corporaties.” 
Met dit project wil Hazenberg niet alleen verduurzamen, maar ook inspireren. “We hopen dat andere corporaties zien dat biobased en circulair renoveren geen ver-van-je-bed-show is,” zegt Van Eerdewijk. “Het is haalbaar, betaalbaar en vooral: noodzakelijk.”