Klimaatverandering en de invloed van de mens daarop zijn steeds vaker onderwerp van gesprek. Toch is het aantal daadwerkelijk klimaatvriendelijk keuzes van burgers voor verbetering vatbaar. Hoe kunnen inzichten vanuit de gedragswetenschap daarbij helpen?
In 2019 presenteerde onderzoeksbureau Motivaction (Grient, Kamphuis, & Vos, 2019) in opdracht van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat de publieksmonitor Klimaat en Energie 2019; een onderzoek onder Nederlandse burgers naar hun kennis, houding en gedrag op het gebied van de klimaat- en energietransitie. Hieruit bleek een derde van de Nederlanders (34%) in (zeer) grote mate gemotiveerd te zijn om klimaatvriendelijke keuzes te maken. Circa de helft (46%) zegt (ongeveer) te weten wat zij zelf kunnen doen tegen klimaatverandering.
Motivaction beschrijft ook voor welke alternatieve vormen van energievoorziening er draagvlak is. Zo blijkt er meer draagvlak te zijn voor een aansluiting op het warmtenet (33%) dan voor een eigen warmtepomp (27%). Zo’n 40% heeft geen duidelijke mening over dit onderwerp. En een zonneweide in de eigen directe omgeving wordt positiever ontvangen (door 47%) dan een windmolenpark (30%). Maar ook hierover heeft een grote groep (bijna de helft) geen of geen uitgesproken mening. Ongeveer zes op de tien (62%) Nederlanders hebben behoefte aan informatie over duurzaamheid, met name over subsidies en kosten. In de resultaten van het onderzoek van Motivaction valt op dat een relatief grote groep niet weet wat je zelf kunt doen tegen klimaatverandering (de helft) of geen (duidelijke) mening heeft over klimaatvriendelijke energievoorzieningen. Het lijkt er op dat klimaatvriendelijk keuzes voor veel mensen onzekere keuzes zijn. Ook het Sociaal en Cultureel Planbureau concludeert in het rapport ‘Onder de Pannen zonder gas’ (Steenbekkers & Scholte, 2019) dat onzekerheid over effecten van keuzes een bottleneck is bij klimaatvriendelijke keuzes. Over het omgaan met onzekere keuzes ontwikkelden Kahneman en Tversky al in 1979 de Prospecttheorie. (Dezelfde Kahneman ontving in 2002 – als psycholoog!- de Nobelprijs voor de economie voor ‘de integratie van psychologische onderzoek binnen de economische wetenschap’.)
Reacties