Mark van Logten, Directeur Markt & Ontwikkeling bij Knaapen, over hoe langdurige ketensamenwerkingen goed werken - als je zorgt voor een stevig fundament en ze voedt met aandacht en gelijkwaardigheid.

Bij Knaapen werken we vrijwel uitsluitend in langdurige ketensamenwerkingen met woningcorporaties. Dat werkt goed en dat zouden we eigenlijk niet anders meer willen. Maar sterke samenwerkingen vragen ook onderhoud en aandacht. Want zodra teams wisselen of functies verschuiven, wordt de basis kwetsbaar en dreigt kennis ongemerkt weg te lekken.

Wie langer samenwerkt, weet dat de samenstelling na vijf of tien jaar vaak flink gewijzigd is. Veel betrokkenen zijn vervangen of doorgeschoven. Daardoor verandert de gezamenlijke taal, vervagen afspraken en lekt energie weg. Met als mogelijk gevolg: faalkosten, frustratie en dalend werkplezier. Niet door onwil, maar omdat mensen niet meer weten hoe het werkt.
Kennisverlies gaat niet alleen over documenten of KPI’s. Het grootste verlies is context: weten hoe besluiten tot stand komen, wat ‘goed genoeg’ is, wie je belt bij problemen en hoe je elkaar aanspreekt. Dat staat zelden op papier, dat is gedeelde ervaring. Ontbreekt die context, dan ontstaat onbegrip. En onbegrip leidt tot fouten die niet alleen geld kosten, maar ook energie en motivatie.

Nieuwe medewerkers krijgen meestal een goed inwerkprogramma binnen hun eigen organisatie. Maar in ketensamenwerkingen is méér nodig: onboarding in de samenwerking zelf.
Daarom werken we bij Knaapen aan een structureel onboardingtraject. Nieuwe medewerkers krijgen toegang tot het handboek van de samenwerking – niet als stoffige bijlage, maar als levend naslagwerk en praktisch hulpmiddel. Dit gebeurt al binnen verschillende samenwerkingen, en we breiden dat nu verder uit.
Daarnaast organiseren we meeloopmomenten, zodat uitvoerders, monteurs en planners elkaar leren kennen als mens in plaats van alleen als stem aan de telefoon. We spreken ook expliciet af hoe we elkaar aanspreken, wanneer we escaleren naar de stuurgroep en hoe we gelijkwaardigheid in gedrag borgen. Ritme is daarbij cruciaal: vaste verbetersessies, periodieke checks en een jaarlijks kennisevent houden de samenwerking scherp.

Langdurige samenwerking vraagt niet alleen aandacht van projectteams, maar ook van bestuurders. Zeker bij onderhoud en verduurzaming, waar de impact groot is en het dagelijks contact met bewoners plaatsvindt.
Betrokkenheid hoeft niet groots te zijn. Het zit vaak in kleine gebaren: een keer aansluiten bij een verbetersessie of aanwezig zijn bij een kennisevent. Zulke momenten geven bestuurders direct inzicht in wat er speelt bij bewoners en in de samenwerking – en ze bieden erkenning aan de mensen die er dagelijks mee bezig zijn.

De energie blijft hoog als je werkt aan twee pijlers: gelijkwaardigheid en kennisdeling.

1. Gelijkwaardigheid betekent dat je samen voor de opgave staat. Niet volgens het oude principe van ‘u vraagt, wij draaien’, maar door problemen open op tafel te leggen en elkaars expertise aan te vullen. Dat vraagt veiligheid en duidelijke afspraken over wanneer en hoe je zaken escaleert.
2. Minstens zo belangrijk is het borgen van kennis. Het handboek en het onboardingtraject zijn geen startdocumenten, maar levende systemen. Door ze jaarlijks bij te werken en te koppelen aan de verbeteragenda, blijft de gedeelde taal fris en voorkom je dat afspraken verwateren.

Wie sneller, slimmer en betaalbaarder wil bouwen, heeft continuïteit nodig: teams die elkaar kennen, begrijpen en vertrouwen. Iedere wissel zonder onboarding zet je drie stappen terug - daarom investeren we in een traject dat meegroeit met de praktijk. Zo blijft de cultuur levend en stroomt kennis door in plaats van weg te vloeien.
Juist in onderhoud en verduurzaming ligt maatschappelijke winst: voorspelbaar, menselijk en slim samenwerken betekent dat bewoners beter geholpen worden – en dat iedere euro meer waarde oplevert.
Samenwerken is geen eindpunt, maar een reis. Succes hangt niet af van contracten of protocollen, maar van de cultuur die je samen levend houdt. Het verschil maak je niet met papier, maar met mensen in de praktijk.