1Eigen groene stroom eerst1-3-2013In 2011 was 30 procent van alle in Nederland verkochte stroom groen, terwijl slechtstien procent van alle in Nederland geproduceerde elektriciteit daadwerkelijk uit schonebronnen komt. Een groot deel van de duurzame elektriciteit komt dus uit hetbuitenland. Dat kan niet anders, want er wordt in Nederland te weinig nieuw duurzaamvermogen bijgebouwd. Daarom kopen de Nederlandse energiebedrijven volop goedkopegroene stroomcertificaten uit Noorwegen.Tekst Peer de Rijk, directeur WISEDe kleinere Nederlandse partijen die wel groene stroom in eigen land produceren, zoals bijvoorbeeldwindco?peraties, hebben vaak nog geen besef van de potenti?le waarde van de handel in Garanties vanOorsprong (GvO's). Soms weten ze niet eens dat er een handel in certificaten bestaat en in de meestegevallen onderhandelen ze nauwelijks over de prijs. Ze krijgen er, simpel gezegd, veel te weinig geldvoor. Als de opkopers van elektriciteit, meestal de energiebedrijven, al vertellen dat er een markt voorGvO's bestaat, zeggen ze erbij dat de prijs niet te ver moet oplopen. De energiebedrijven dreigenanders meer goedkope Noorse GvO's in te kopen om hun stroomaanbod te vergroenen.Duurzame bronnenOp zich is het natuurlijk helemaal niet erg als groene stroom uit het buitenland komt. Het maaktimmers niet uit waar het gemaakt wordt, als de totale productiecapaciteit van duurzame bronnenmaar steeds groter wordt en hetfossiele deel gaat vervangen. Om in degaten te houden of wat als groen wordtverkocht ook echt ergens schoon wordtopgewekt is er een systeem ontwikkeldmet GvO's. Elke MWh opgewektegroene stroom correspondeert met een??n GvO. Neem je als klant 1000 KWhgroene stroom af, dan wordt er eenGvO vernietigd. Bijna alle Europeselanden zijn aangesloten op ditsysteem. Handelaren kunnencertificaten door heel Europa vrij aanelkaar verkopen. Het tekort aan groenestroom in Nederland kan dusopgevangen worden door GvO's uit het buitenland te kopen. Daar is niets mis mee, zeker niet als optermijn alle soorten stroom worden gecertificeerd, dan kan de consument echt gaan kiezen. Als degroene stroom eenmaal op het elektriciteitsnet zit, is deze niet meer als zodanig traceerbaar. Decertificaten zijn wel traceerbaar. Groene stroom die bijvoorbeeld in Noorwegen wordt opgewekt, wordtgrotendeels in Noorwegen zelf gebruikt. Maar de erbij behorende certificaten gaan naar Nederland.Nederlandse elektriciteitsleveranciers kopen graag GvO's van Noorse waterkrachtcentrales. Omdat eenMWh Noorse stroom niet wordt weggestreept tegen een GvO, overspoelen die de markt. Ze zijnspotgoedkoop. De Nederlands energiebedrijven vergroenen hun elektriciteit door die GvO's te kopen.Zelfs de paar aanbieders die alleen groene stroom in het pakket hebben, zoals MAIN en NLenergie,maken hier op grote schaal gebruik van. Hierdoor is er geen prikkel aan de markt om zelf meer groenestroom te gaan produceren, daarom wordt deze stroom door anti-kernenergieorganisatie WISEsjoemelstroom genoemd.2ImportIn januari 2013 werd een recordaantal van zeven miljoen GvO's door Nederland ge?mporteerd.Hiermee kan de maandproductie van de kerncentrale Borssele twintig keer vergroend worden, heeftPeter Segaar van Polder PV berekend. In 2011 importeerde Nederland in totaal 25,5 miljoen GvO's, in2012 was dat al 32,8 miljoen. Dit komt door de stijgende vraag naar groene stroom. Handelarenbedienen die vraag nu spotgoedkoop met Noorse GvO's. Een gemiddeld huishouden gebruikt 3500KWh, en als dat huishouden groene stroom heeft, moet de leverancier dus 3,5 GvO's inkopen enafboeken. Een Noorse waterkracht-GvO kostte in juli 2012 dertig eurocent. Een huishoudelijke klantvergroenen kost een energiebedrijf dus iets meer dan een euro. Zo is het wel h??l makkelijk om groenestroom te verkopen, waarom zou een energieleverancier nog de moeite nemen om zelf groene stroomte produceren? Een certificaat dat correspondeert met in Nederland opgewekte stroom uit wind kosttwee euro, bijna zeven keer zo duur dus.CertificatenGvO's zijn digitaal aangemaakte certificaten dieprecies vastleggen waar en hoe de groene stroom isopgewekt. In Nederland gebeurt dat door CertiQ,een dochterbedrijf van TenneT. Een producent vanduurzame elektriciteit kan zijn productie doorCertiQ laten meten en ontvangt daarvoordoorlopend GvO's. Deze certificaten zijn een jaarlang houdbaar en binnen deze periode kan deproducent de certificaten aanbieden aan wie hij wil.In de meeste gevallen zijn dat energiebedrijven ofprofessionele handelaren die zo min mogelijk willenbetalen. De producent en de handelaar zijn allebeiaangesloten op een online systeeem. De producentbepaalt in principe zelf de prijs voor zijn GvO's, enals de handelaar akkoord gaat, boekt de producentde certificaten over op het account van dehandelaar. De energiebedrijven worden doorverschillende organisaties onder druk gezet omsteeds meer van hun klanten te bedienen met inNederland opgewekte schone stroom en dus steedsminder sjoemelstroom te verhandelen. Een betereprijs voor certificaten van in Nederland opgewektenergie zou hier fors aan kunnen bijdragen.Lokale energie-initiatieven kunnen hier enorm vanprofiteren. Hoe meer de GVO's waard worden hoemakkelijker ze hun businesscase rond krijgen. Zekunnen bijvoorbeeld de gemeente waarin ze actief zijn, vragen de door lokale opwek vrijgekomenGVO's voor een fatsoenlijke prijs op te kopen zodat ze gesteund worden in het verder ontwikkelen vanmeer productie. De kleine producenten moeten veel steviger onderhandelen over de waarde van huncertificaten. De vraag naar in Nederland gemaakte groene stroom zal de komende jaren flink stijgen.Een simpel voorbeeld; een molenaar met een molen van 3 MW levert per jaar ongeveer 6000 Mwh.Daar krijgt hij 6000 GVO's voor. Nu krijgt hij daar ongeveer 12.000 euro voor. Maar hij kan ook beteronderhandelen en zeggen dat het om in Nederland geproduceerde stroom gaat en daarom 24.000 eurovragen. Dat is een enorme steun voor zijn inspanningen en hij kan makkelijker een nieuw projectstarten. Als energiebedrijven op deze manier hun klanten vergroenen, dus niet met Noorse maar metNederlandse GVO's, betalen ze meer, maar groeit wel het aandeel in Nederland geproduceerdeduurzame elektriciteit.