Minder dan vijf weken voor aanvang van de Convention of Parties nr. 15 (COP15) in Kopenhagen is de Klimaattop op zijn best nog een Tussen-Piek. Een juridisch bindende overeenkomst is bijna onmogelijk, zegt VN Klimaathoofd Yvo de Boer. Het beste resultaat is mogelijk een politiek bindende overeenkomst. Tegen Reuters en Bloomberg zei De Boer dat een juridisch bindende overeenkomst wellicht nog een jaar de tijd nodig heeft.

Deze week werden de onderhandelingen in Barcelona voortgezet. In de Catalaanse wandelgangen bleken de ambities eerder omlaag te worden geschroefd dan omhoog. De Climate Action Tracker, die vandaag is gelanceerd, laat zien dat alle doelstellingen opgeteld nog lang niet in de buurt komen van het handhaven van een temperatuurstijging onder 2°C – zoals bijna iedereen wil. De tracker heeft bovendien nog eens de praktische uitkomst van nationale doelen herberekend, maar dan inclusief de bosbouw. In totaal komen de rijke landen dan uit op een emissiereductie van 8 tot 12% (tussen 1990 en 2020) in plaats van de eerder berekende 11 tot 17%.

Over bijna alle discussiepunten in een mogelijk akkoord strijden de rijke en de arme landen met elkaar. Doelstellingen zijn een groot struikelpunt. De ontwikkelingslanden eisen van de rijke landen hoge doelstellingen en Afrika dreigde zelfs uit de onderhandelingen weg te lopen. De arme landen eisen ook miljardensteun. De EU heeft daar vorige week wel een toezegging voor gedaan, maar nog lang niet concreet genoeg.

Intussen eisen de rijke landen dat ook de arme landen doelen stellen. Het goede nieuws is dat meer en meer ontwikkelingslanden die doelen inderdaad ook opstellen. Deze week werd aangekondigd dat president Lula van Brazilië concrete cijfers aan de doelstellingen van zijn land zou koppelen: zo’n 20% zonder steun van rijke landen, 40% met steun. “Dat is in lijn met onze berekeningen over de vereiste bijdrage van Brazilië voor de 2°C-doelstelling,” zegt Niklas Höhne van Ecofys.

Maar Lula stelde zijn aankondiging uit tot 14 november. Ter compensatie (of niet): Zuid-Korea verscherpte zijn doelstelling van 8% groei (tussen 2005 en 2020) naar 0-4% krimp.

In de klimaatonderhandelingen spelen de verplichtingen die de VS wil aangaan een grote rol. De Amerikaanse Senaat behandelt momenteel een Klimaatnota, maar die zal zeker niet voor Kopenhagen worden aangenomen. Het is een belangrijke reden voor het oponthoud in de onderhandelingen.

Gisteren nam een speciale Commissie de nota aan, maar dat betekent nog weinig. De Commissie werd geboycot door de Republikeinen, die tegen de nota zijn.

Is alle hoop op een goed Kopenhagen-akkoord dan vervlogen? Ondanks alle voortekenen is het antwoord toch ‘nee’. Alles kan gebeuren als je staatshoofden met elkaar in een kamer opsluit en ze er niet uitlaat voordat ze een akkoord hebben. Maar daarvoor zijn wel voldoende belangrijke staatshoofden nodig, natuurlijk. In de komende weken gaan we volgen welke en hoeveel staatshoofden naar Kopenhagen gaan.