Windmolens op land voegen zelden waarde toe aan investeringen die in het verleden zijn gedaan. Ze hebben eerder de neiging die waarde te vernietigen, zoals woningen die door windmolens in waarde dalen. Wel hebben windmolens een hogere waarde dan zonnepanelen, omdat ze per geïnvesteerde euro meer elektriciteit leveren. In vergelijking met zonnepanelen is van windmolens de toekomstwaarde weer minder goed te bepalen.

Om de waarde van een investering te bepalen kijken we meestal naar het heden. Bij zonnepanelen is dat wat ze nu en ook later aan elektriciteit leveren. We verwaarlozen de waardestijging van de woning en negeren de toekomstwaarde. Toch is het interessant om ook toekomst en verleden mee te nemen, bijvoorbeeld bij warmtenetten. Diverse oude warmtenetten zijn tegenwoordig onderwerp van herinvestering, of discussie daarover, zoals in Den Haag. Daar kan in het verleden opgebouwde waarde opnieuw gaan renderen als restwarmte uit Rotterdam wordt doorgevoerd. Voor nu en later ontstaat meer waarde door het warmtenet uit te breiden, en in de toekomst ontstaat nog meer waarde als uiteenlopende duurzame bronnen kunnen worden aangesloten. Door beter te kijken naar heden, verleden en toekomst kun je de waarde van de investering dus beter inschatten. Dat zijn we niet gewend. Zo zijn windmolens volgens veel mensen de beste investering in duurzame energie, omdat ze het meeste geld opleveren per geïnvesteerde euro. Maar als je daarbij betrekt dat een windmolen op land historische investeringen vernietigt en waarschijnlijk een geringe toekomstwaarde heeft, verandert de vergelijking.

Interessant is de vergelijking die Barry Scholten maakt in zijn artikel over de Smart Polder in ‘Land + Water’ (Mei 2014). In 2011 stonden in Zuid-Holland 155 windmolens. De energie die zij leveren is gelijk aan wat de honderd grootste pompgemalen in de provincie kunnen opleveren, als die gekoppeld zouden zijn aan een warmtekoudeopslag (wko). Deze koppeling zal nu en later opbrengst kunnen leveren. Dat gebeurt op basis van investeringen die in het verleden zijn gedaan in pompen die meer waard worden, omdat zij niet langer alleen voor peilbeheer dienen. Een toekomstwaarde is dat de wko zomers warmte aan het oppervlaktewater onttrekt waardoor er minder overlast is van blauwalg en botulisme. Daarmee bespaar je op kosten voor tegenmaatregelen. Deze vergelijking is interessant omdat de gemalen er al zijn en niet of nauwelijks zichtbaar zijn. Daaraan ook de functie van wko toevoegen zal op vrijwel geen weerstand stuiten, terwijl Zuid-Holland werkt aan nieuwe windmolens en daarbij wel veel weerstand ontmoet.

De casus Smart Polder laat zien dat een investering in duurzame energie een andere waarde kan creëren. Deze heeft niets met energie te maken, maar maakt de investering wel meer de moeite waard. Zo kan een dijk een ideale plek zijn voor windmolens; veel wind, goed bereikbaar en vaak afgelegen. De windmolens geven deze historische investering nieuwe waarde, en zijn voor nu en later een goede investering in de opwekking van elektriciteit. En misschien valt hun toekomstwaarde tegen, maar is dat erg? Het mooist is het natuurlijk als een investering drie keer rendeert. Want heden, verleden én toekomst bepalen de waarde van de investering in duurzame energie.