We hebben het vaak óver ze, de bewoners. Maar echt met hen in gesprek gaan om te luisteren naar persoonlijke ervaringen en wensen vinden we spannend. Gelukkig zien we dat er steeds meer ruimte wordt gegeven om samen met bewoners vanaf het begin aan de slag te gaan. Deels omdat het dankzij nieuwe wetgeving wordt gevraagd. Maar gelukkig ook omdat de ervaring van 'samen met bewoners' simpelweg betere resultaten laat zien en er dus meer wordt bereikt. Laten we toewerken naar een toekomst waarin het ondenkbaar is dat we het ooit anders deden.

Het grote verschil tussen nieuwbouw en renovatie, is dat er bij renovatie al mensen wonen. Bij grote ingrepen zijn bewoners veelal (tijdelijk) uit verhuisd, maar bij kleinere werkzaamheden gaat hun dagelijks leven gewoon door. Daar doet in de ochtend een bewoner zelf de deur open als je aanbelt, en ’s avonds als je weggaat zit die persoon met halve bouwmaterialen zoals die door anderen netjes zijn achtergelaten. Het is dan goed om de bewoner vooraf te betrekken en een reëel beeld te geven wat er verwacht kan worden. Of juist in overleg, ervoor zorgen dat  je beter even niet thuis bent, mocht je veel last hebben van de geplande werkzaamheden. Maar niet alleen in de uitvoeringsfase maakt het een verschil dat er al mensen wonen. Bij de planvorming en verdere uitwerking daarvan willen mensen ook graag weten waar ze aan toe zijn. Met name dingen niet weten is voor bewoners een ergernis. Met daarbij soms enkele persoonlijke wensen om het ook daadwerkelijk hun plan te maken. In de rest van dit artikel bespreken we de rol van de bewoner bij het huisvesten van mensen.

De bewoners worden vaak afgedaan als lastig, mensen die niet weten waar ze het over hebben, als men spreekt over de beoogde plannen voor de buurt. Terwijl bewoners in wezen de enige experts in de buurt zijn als het gaat over de beleving van hun woning. We kunnen als ontwerpers en ingenieurs nog zo goed nadenken over producten en oplossingen en rekenen aan een warmtevraag met cijfers achter de komma. Maar als mensen problemen ervaren als tocht of herrie dan is dat toch echt hun beleving. Door de jaren heen weten ze ook precies welke trede kraakt en welk raam op de verdieping lekt bij oostenwind. Bij het opstellen van een goed en breed gedragen plan is het dan ook zaak om goed te luisteren naar wat de bewoners te vertellen hebben. Als we één ding hebben geleerd in de praktijk dan is het dat bij de eerste werkbezoeken aan een woning het gesprek met de bewoner net zo belangrijk is als het kijken naar aanwezige scheuren, de conditie van het stucwerk of de leeftijd van de keuken. Bovendien laat deze renovatiepraktijk al een halve eeuw zien dat als bewoner zich vanaf het allereerste begin gehoord voelen er gegarandeerd (70%) draagvlak is voor de plannen in de buurt.