Zijn dat geen rare woorden voor iemand die een bank vertegenwoordigt? Laten we eens kijken naar twintig leden van een VvE in Nederland die recent bij mij een krediet vroegen om zonnepanelen aan te schaffen. Ze hadden een kleine 30.000 euro nodig. Zelfs een bank als de ASN Bank verstrekt geen krediet van 30.000 euro aan een VvE. Voor zo’n lening krijgt een bank geen onderpand als zekerheid. Bovendien is er veel werk aan de vele details die moeten worden vastgelegd. De (transactie)kosten zijn zo hoog, dat die tot een erg hoge rente zouden leiden als de bank ze zou doorberekenen. Mijn advies was dan ook om eens te onderzoeken of er leden zelf geïnteresseerd waren in de financiering van de panelen. Binnen een week waren de VvE-leden eruit: twee van hen verstrekten samen de 30.000 euro tegen 6 procent rente. Zij vonden het risico acceptabel en waren blij dat ze 3,5 procent meer rente kregen dan op hun spaartegoed.

Zelf ben ik lid van de coöperatieve vereniging de Windvogel. Ook daar verstrekken leden zelf leningen aan hun coöperatie. Zo zorgen zij voor een deel van de financiering. De rente die zij krijgen, hangt af van de winstgevendheid van de windturbines en schommelt zo tussen de 5 en 6 procent. Natuurlijk leent de Windvogel ook bij de ASN Bank. Het gaat bij de financiering van een windturbine om bedragen van meer dan een miljoen euro. Dan zijn de kosten van het hele beoordelingstraject van de lening geen obstakel meer. Daarbij worden de windturbine en de maandelijkse inkomsten verpand aan de bank. De kasstroom van een windturbine, het resultaat van de inkomsten en uitgaven, is heel goed te voorspellen. Met een zekere marge vindt de bank het veilig om een krediet te verstrekken.

Dat is echter bij lang niet alle decentrale energieopwekkingsprojecten het geval. Vooral in het beginstadium, als er nog geen inkomsten maar wel uitgaven zijn, geeft de bank niet thuis. Als we bedenken dat de bank ons eigen spaargeld zou moeten inzetten, vinden we dat wel terecht. Want de bank geeft ons het veilige gevoel geeft dat we dat spaargeld terugkrijgen, wat er ook gebeurt.

Hoe kan een bank wel van nut zijn? Banken kunnen aan particulieren op diverse manieren kredieten verstrekken. Bijvoorbeeld via persoonlijke leningen en hypothecaire kredieten op de overwaarde van een huis. Niet alle particulieren kunnen daarvan gebruikmaken. Als de bank het risico te groot vindt, verstrekt zij geen krediet. Ik zal daar in een volgende column op terugkomen. Banken beschikken niet alleen over spaargelden, zij beheren ook fondsen van beleggers. In een andere column zal ik ingaan op de (on)mogelijkheden om via fondsen financiering te krijgen voor eigen energieopwekking. Waar het externe geld ook vandaan komt, iedere externe financier wil dat er ook eigen, risicodragend geld in een project wordt gestopt. Welk percentage van de gehele financiering die eigen inbreng minimaal moet zijn, hangt af van allerlei factoren die met risico te maken hebben. Het is de kunst om zoveel vertrouwen in elkaar op te bouwen, dat bij de draagkrachtige betrokkenen bij projecten de bereidheid ontstaat om eigen geld in te zetten. Tegenwoordig heet dit crowd funding. Het is niets anders dan samen geld bijeen leggen. De expertise van de banken kan worden ingezet om dit proces zo professioneel mogelijk te laten verlopen.

Voor wie met zijn lokale energiebedrijfsplan naar de bank gaat, heb ik op het IRR-congres in april 2011 een presentatie met een paar tips gegeven om beter beslagen ten ijs te komen. Deze presentatie staat op YouTube. Bekijk de videos: deel 1 en deel 2 van mijn presentatie.