16 procent duurzame energie in 2020 is makkelijk haalbaar. Als we het willen. Het vergt twee strategische keuzes voor het speelveld.

De eerste strategische keuze is open innovatie door samenwerking. De wij-jullie-draak moet verslagen worden! Het lijkt alsof ambtenaren in Den Haag denken dat geen burger of ondernemer de betalingsbalans snapt. En het lijkt alsof burgers en ondernemers denken dat ambtenaren niet willen wat de samenleving wil. De oplossing voor ons allen, als we de koers drastisch willen wijzigen, is vanaf nu samenwerken als gelijkwaardige partners aan het gezamenlijke doel. Ambtenaren en ondernemers zijn overigens zelf ook burgers. Veel burgers zijn dus zeer goed op de hoogte.

De tweede strategische keuze is de staffel van de energiebelasting radicaal ombuigen voor 2020. Groot- én kleinverbruikers betalen vanaf 2020 voor groene stroom géén energiebelasting en voor vervuilende stroom véél. Door dit gelijke speelveld krijgt Nederland een leidende rol op het gebied van duurzame energie in Europa, in plaats van een beschamende 24e plaats op de lijst van 27 landen, net voor Malta en Luxemburg.

De tactische uitwerking van deze radicale strategie betekent dat de overheid kiest voor een generieke regeling. Dat betekent geen experimenten of tijdelijke regelingen. Want daardoor zien financiers geen heldere kasstroombegroting en zullen ze niet financieren. En dat betekent ook:  geen subsidie op één techniek, die ook nog gekozen is door de overheid. De industrie en eindgebruikers zijn zelf prima in staat de beste techniek te kiezen. De overheid creëert alleen nog ruimte voor innovatie. En nog meer, ze stelt geen grenzen aan het aantal MegaWatts per project, het aantal deelnemers of aan zoiets als een postcode.

De overheid overweegt op dit moment een beperkt aantal kneuterige experimenten per jaar met de saldering van zonnestroom voor de meter. Dit leidt niet tot een radicale koerswijziging van de olietanker. Het is een belediging voor de welwillende industrie en de burgers. Tien experimenten per jaar leiden tot demotivatie en vertraging voor de andere honderden initiatieven die hun plannen indienen. Zij missen de boot en wachten maanden voor niets op een beslissing van Agentschap NL. Daarnaast is het niet nodig om te experimenteren, want de salderingsexperimenten van Liander in Nijmegen, van Greenchoice in Beneden-Leeuwen en het proefproces van de Windvogel tonen aan dat saldering van collectief opgewekte energie prima mogelijk is.

De keuze om nu alleen collectief opgewekte zonnestroom een belastingkorting van bijvoorbeeld 7 cent per kWh te geven is niet slim. De eindgebruiker moet zelf kunnen bepalen wat de gewenste techniek is. De overheid bepaalt de spelregels, vraag en aanbod organiseert zichzelf en hierdoor ontstaat innovatie. Iedereen snapt het idee van een betalingsbalans, dus mocht de salderingsmaatregel een te groot succes zijn en de overheid te veel inkomsten mislopen dan gaan burgers, bedrijven en overheid samen op zoek naar aanvullende financiering.

Volgens mij is de oplossing helder. Alle kleinverbruikers in Nederland krijgen tot 2020 minimaal 7 eurocent korting op de energiebelasting per collectief geproduceerde kWh duurzame energie. Na 2020 is de energiebelasting op duurzame energie nihil. Deze stimulans voor op andermans perceel opgewekte energie moet gelden voor alle vormen van duurzame energie.

Er is dus nog hoop dat we het schip kunnen keren in deze woelige wateren.