De Nederlandse woningvoorraad staat voor een enorme uitdaging: de transitie naar een duurzame warmtevoorziening om zo de CO2-doelen van 2050 te behalen. Want in de gebouwde omgeving is het gebruik van aardgas de grote veroorzaker van CO2-emissies. Woningcorporaties worden als de startmotor gezien van de verduurzaming gebouwde omgeving. Met landelijk ruim 2,3 miljoen corporatiewoningen kan de sector zijn borst nat maken. Hoe organiseer je een opgave met deze omvang op een betaalbare manier waarbij ook nog eens het tempo wordt gemaakt waardoor de 2050 doelen binnen handbereik komen?

Vragen die bij deze opgave opkomen en waar antwoorden op nodig zijn, zijn bijvoorbeeld: Welke woningen krijgen prioriteit? Welke technische ingrepen zijn nodig en wat is de juiste aanpak met het einddoel in beeld? Hoe organiseren we dit alles met draagvlak bij de huurder en andere stakeholders? Maakt iedere woningcorporatie hiervoor haar eigen plannen? En hoe reageren de bouwpartners hierop?

Woningcorporaties zijn, gelukkig, gewend zijn aan het beheren, onderhouden en uitbreiden van hun woningvoorraad. Toch is het transformeren van diezelfde portefeuille naar de duurzaamheidsambities van Nederland geen automatisme. Waar woningcorporaties gewend zijn aan onderhouds- en nieuwbouwprojecten vraagt het organiseren van de omschakeling naar aardgasvrij wonen écht andere vaardigheden, processen en afwegingen.

Deze opgave is naast technisch en financieel ook een sociale opgave (voor de organisatie, huurders en ketenpartners), en daarvoor is een methodische en doordachte aanpak vereist. Woningen moeten op strategisch gekozen momenten worden gerenoveerd. Met betaalbare maatregelen en interventies die bijdragen aan CO₂-doelstellingen. Op projectniveau de juiste weg bepalen en allerlei scenario’s afwegen met de daarbij behorende ingewikkelde besluitvorming blijkt een doodlopende weg te zijn. Deze opgave vraagt om denken en handelen in programma’s. Efficiënt bundelen, overzichtelijke besluitvorming en het benutten van de kracht van herhaling. Vanzelfsprekend? Nog niet helemaal.