Een lucht-waterwarmtepomp moet je absoluut niet willen, daar is iedereen in mijn buurt het over eens. Gek van het geluid word je, hoor ik steeds. Dat kan alleen als je vrijstaand woont, gaat het dan. Voor onze rijtjeshuizen is het geen optie, is het algemene oordeel. Maar klopt dat wel?
Alles valt of staat bij de uitvoering, daar ben ik het afgelopen jaar wel achter gekomen. Een warmtenet op restwarmte van een datacentrum? Super. Een warmtenet met biomassa als bron? Dat komt er bij mij niet in.
Als je de ruimte hebt voor zonnepanelen, zoals ik, heeft zo'n warmtepomp best voordelen. Dat blijkt als we een door de gemeente aangeboden quickscan naar mogelijke energiebesparende maatregelen laten doen. Daarvoor komt een adviseur aan huis. Samen met haar kijken we kritisch naar ons elektriciteitsgebruik en naar wat we zelf kunnen opwekken. Natuurlijk bespreken we ook hoe we van het gas af kunnen.
Het duurt even voor ze begrijpt dat we het belangrijker vinden om iedere centimeter dak te benutten dan om het hoogste rendement uit de panelen te halen. Dan krijgt ze er lol in. Na flink wat puzzelen vanwege de vele dakramen, komen we uit op 22 panelen. Daarmee kunnen we ons jaargebruik plus het gebruik van een warmtepomp bijna helemaal opwekken. Hoe tof zou dat zijn? Laat politici maar ruzie maken over fossiel, biomassa of kernenergie en net doen alsof we alle tijd hebben: wij gaan lekker voor de zon en besparen ontzettend veel CO2.
Ik zie het al helemaal voor me en maak nog net geen lange neus naar het warmtebedrijf. Tot we gaan kijken naar de kosten en de praktische uitwerking. Met de aanschaf van de warmtepomp en de zonnepanelen zijn we er nog niet. In huis moet er ook het nodige worden aangepast: nieuwe ramen en kozijnen en vloerverwarming. Misschien wat extra isoleren. Duur! Ingrijpend! En hebben we eigenlijk wel ruimte voor de binnenunit van de warmtepomp, ongeveer het formaat van een koelkast?
Ok, dit is niet in een middagje opgelost, beseffen we. Daarom gaan we maar eens kijken bij mensen die ons voor zijn gegaan. Ze wonen in een tussenwoning, net als wij. Hun tuin grenst aan die van verschillende buren, net als die van ons. Waar wij op het dak plek hebben, staat hun warmtepomp bovenop het schuurtje achterin de tuin. Fraai is anders, maar stil is hij wel. Daarvoor hebben ze flink extra betaald, om ruzie met de buren te voorkomen. Vaak wordt geklaagd over het aan- en afslaan, maar dat heb ik niet kunnen horen. Dan had ik daar een middagje moeten vertoeven. Maar gezien de ellendige vliegtuigen van Schiphol en het constante gebrom van de A10 die in onze achtertuin vaak hoorbaar zijn, lijkt dit lichte gezoem me geen probleem.
Even droom ik weg als ik hun zonneveranda bewonder. Misschien iets voor onze parkeerplaatsen, waar we dan meteen wat elektrische deelauto's zouden kunnen neerzetten? Focus, we komen voor de warmtepomp. Voor we de binnenunit gaan bekijken, vertelt het gastvrije echtpaar dat je huis verwarmen met vloerverwarming anders werkt dan met cv en al helemaal als met een gaskachel. Even snel een paar graadjes bijstoken is er niet bij, want het vermogen is laag. 's Nachts gaat de temperatuur dan ook nauwelijks omlaag, je houdt hem zo constant mogelijk. Staat genoteerd.
Op naar de zolder, waar de magic happens. Dat is even schrikken. Wat een imposante opstelling, veel groter dan ik verwachtte. Naast de binnenunit, inderdaad zo groot als een hoge koelkast, hangt een boiler van 200 liter en er lopen enorme buizen en pijpen alle kanten op. Beneden in de woonkamer zijn die me niet opgevallen, maar een ding weet ik wel: nu is bij ons geen enkele verwarmingsbuis in zicht en dat wil ik graag zo houden. Van de andere kant: daarvoor vinden we vast ook wel weer een oplossing.
De trots en tevredenheid van dit stel is aanstekelijk. Zij helpen de energietransitie echt vooruit. Ook ik vind dat best een investering waard. De gemiddelde levensduur van een warmtepomp is vijftien jaar. Met het huidige tarief zijn we in dat tijdsbestek 12.420 euro kwijt aan gas. En daar zit de door de regering aangekondigde prijsstijging van de belasting op gas nog niet in. Welk prijskaartje er aan de warmtepomp plus aanvullende investeringen hangt, weten we nog niet. Maar de warmtepomp blijft voor ons zeker een optie. Eerst maar afwachten of de nieuwe geluidsnormen inderdaad zo streng worden dat veel bestaande warmtepompen er niet meer aan voldoen. Na de zomer volgt een debat in de Tweede Kamer.
Deze blog verscheen eerder op de website van Nul20: www.nul20.nl/
Reacties
Roel 09 januari 2023 20:15
Op school heb ik vroeger geleerd hoeveel calorieën of joules/sec of kwh je nodig hebt om 1 liter water van 0 graden naar 100 graden celcius te brengen in een ideaal geisoleerde waterkoker. Dit kan iedereen met slechts opleiding LTS elektrotechniek. Nu blijk je met een warmtepomp met een COP waarde van bijvoorbeeld 4 van 1 Kw een warmte ontwikkeling te kunnen maken van 4 kw stop je die 4Kw opnieuw in de volgend warmtepomp dan heb je zomaar 16 Kw etc. De wet van ohm R=(L* rho)/q de formule van Thomson, dB, dBm, etc. is mij al jaren duidelijk. Graag de formule met parameters voor de warmtepomp zonder duistere onbenoemde factoren. Tot slot, hoe vewerkt men nu afgedane zonnepanelen na 15 jaar, en lithium graaft men af in China, Chili, straks misschien Duitsland/Tjechie, Australië (beleg in Rio tinto) en wat met de edelmetalen in lithiumaccu's. Alles een 2de leven in Afrika en daarna gaan ze het daarna netjes recyclen? De warmtepomp gaat niet defect? Arbeidsloon meeberekend, spareonderdelen op de plank na 15 jaar Maar voor nu graag de complete formule beginnend met COP=................. Op naar de perpetuum mobilé!
Rokus Wijbrans - CarbonCapital Solutions 17 september 2020 17:59
Leuk artikel. Alleen jammer dat er zoveel onbegrip is over warmtepompen, zonnepanelen en CO2-reductie. En men goedbedoeld streeft naar het verkeerde doel, 'van gas los', terwijl dat alleen maar tot veel meer kosten, overlast en zelfs CO2-emissies leidt. Ofwel, hoe je goedbedoeld meer problemen en minder besparing realiseert. Daarom wat wetenswaardigheden: 1. Zonnepanelen dragen nauwelijks bij aan verwarming; in de winter leveren ze maar weinig elektriciteit, terwijl juist dan de warmtepomp wordt ingezet voor verwarming. Alleen omdat je nu nog mag salderen, is het aantrekkelijk. In werkelijkheid produceer je hierdoor in de zomer veel meer elektriciteit dan je nodig hebt, terwijl in de winter een gascentrale draait voor je warmtepomp. 2. Een warmtepomp presteert het beste bij een zo laag mogelijke 'temperatuursprong'; dit is het geval als de buitentemperatuur niet al te laag is en de afgiftetemperatuur niet te hoog. Hoe groter de sprong, hoe lager het rendement (COP) van de warmtepomp. Zodra de COP lager is dan 2, is de CO2 emissie hoger dan van een CV-ketel. Voor de warmtepomp mag de afgiftetemperatuur sowieso maximaal ca. 55 ?C zijn. Bij een buitentemperatuur van 4 ?C is dat voldoende om een bestaande woning te verwarmen; als het kouder is veelal echter niet. Dan zijn extra maatregelen, zoals ventilatoren onder de radiator, een groter afgiftesysteem en/of extra isolatie nodig. Gelukkig is de buitentemperatuur het grootste deel van het jaar hoger dan 4 ?C. En kan de warmtepomp prima worden ingezet. 3. De ketel is in de piek kosteneffectiever. Als het kouder is, is de ketel een prima alternatief voor de warmtepomp. Het rendement van de ketel is dan hoger, tenzij je heel veel investeert in isolatie en een laag temperatuursysteem. De kosten hiervan zijn hoog, terwijl je weinig extra energie bespaart. Het is dan veel goedkoper om het laatste beetje gas groen op te wekken. Ook heb je dan geen grote boiler (met bijkomend warmteverlies) of extra isolatie nodig, terwijl het elektriciteitsnet niet hoeft te worden verzwaard; een vaak onbekende en onaangename verrassing die het vastrecht op termijn zal verveelvoudigen. Voorts is de warmtepomp veel stiller dan bij een all-electric warmtepomp, die voor warm water sowieso hard moet werken. De dogmatische 'van gas los' benadering vraagt het onmogelijke van een warmtepomp. Terwijl je voor dezelfde kosten in veel meer woningen het gasverbruik met >80% kunt terugbrengen en je veel meer CO2 reduceert. Ook heb je dan nog geld over om het laatste beetje gas te vergroenen. In de huidige onzekere tijd met grote maatschappelijke opgaven is er alle reden om effectief met geld om te gaan. En dus vragen te stellen bij het huidige doel. Want als je doel niet goed is, is het wel heel moeilijk om de juiste weg te vinden.
Math Geurts 17 september 2020 17:46
"22 panelen. Daarmee kunnen we ons jaargebruik plus het gebruik van een warmtepomp bijna helemaal opwekken". Onzin! Je kunt er bijna alle belasting gerelateerd aan het verbruik van energie mee ontwijken. Gefeliciteerd. Dat heet wel energietransitie maar het is heel wat anders.