18 Energie+ nr4 augustus 2006interviewOud-minister Jan Terlouw heeft op 30 mei het Platform Energietransitie Ge-bouwde Omgeving ge?nstalleerd. Zijn doel: in de gebouwde omgeving zoveelmogelijk energie besparen op een zo kort mogelijke termijn. `De eerste 20 tot30 procent kan met weinig inspanning. Maar de noodzakelijke kennis voor op-lossingen ?n een gevoel van urgentie ontbreken bij te veel besluitvormers, op-drachtgevers en gebruikers. Ons platform komt met politieke, economischeen organisatorische veranderingen die grootschalige energiebesparing mo-gelijk maken.'TERLOUW: SNEL concreet AAN DE SLAG`Beetje overheidsdwangkan geen kwaad'nr4 augustus 2006 Energie+ 19Ter bevordering van de duurzame energievoorzieningheeft de overheid zes thema's vastgesteld en evenzoveel platformsopgericht. De gebouwde omgeving is er ??n van. Onder voorzitter-schap van Terlouw zijn in dit platform koplopers uit de wereld vande bouw, opdrachtgevers en gebruikers vertegenwoordigd: ElcoBrinkman (Bouwend Nederland), Mirjam de Rijk (Natuur & Mi-lieu), Frank van Loon (Vereniging Eigen Huis), Jim Schuyt (corpo-ratie De Alliantie), Pieter Hameetman (Koninklijke BAM Groep),Frank te Poel (Stichting Spaar Het Klimaat), Marije Lafleur (ECN),Rik Grashoff (voormalig wethouder Delft), Teun Bokhoven (DEKoepel) en Frans Rooijers (CE). Terlouw: `Ik zeg tegen alle plat-formleden: schrijf geen algemene beschouwingen of andere onno-dig lange stukken. Ga aan de slag. Formuleer praktische en con-crete voorstellen over regelgeving, financiering en techniek, enkoppel daar data aan vast voor besluitvorming en uitvoering. Dezezomer verwacht ik van de platformleden voorstellen die we in detweede helft van dit jaar kunnen uitwerken tot een concreet plan.Als we dat voor elkaar krijgen, cre?ren we op korte termijn instru-menten waar overheid ?n bedrijfsleven daadwerkelijk iets mee kun-nen. Die twee hebben elkaar immers hard nodig.'VertrouwenOok woningcorporaties zijn in het platform vertegenwoordigd. Ter-louw onderkent dat slechts enkele corporaties echt actief zijn op hetgebied van energiebesparing en vestigt wat dat betreft zijn hoop opplatformlid Jim Schuyt van woningcorporatie De Alliantie. `Ik ga ervanuit dat hij met idee?n komt voor maatregelen binnen corpora-ties, inclusief voorstellen voor de financiering ervan. Want vooralbij de corporaties zit nog veel budget dat ze wellicht voor een deelkunnen aanwenden ten behoeve van de gemeenschap. Dat is nietalleen goed voor de woningen en het milieu, het bevordert ook hetvertrouwen van de huurder in zijn corporatie. Dat vertrouwen is nugemiddeld te laag. Ik kan me voorstellen dat een corporatie eenaantal verbeteringen initieert en daarbij richting de bewoners ga-randeert dat het totaal van huursom plus energierekening nietstijgt, liefst zelfs iets afneemt. De corporatie die dat bereikt, doet`Op korte termijn concrete instrumentencre?ren voor overheid ?n bedrijfsleven'CV dr. J.C. (Jan) Ter-louw (1931), afgestu-deerd natuurkundige? In 1963 promoveerde hij opthermonucleair onderzoekaan de RijksuniversiteitUtrecht.? Tot 1971 werkte hij ondermeer bij het FOM-Instituutvoor Plasmafysica.? Vervolgens werd hij lid van deTweede Kamer voor D66.? Van 1981 tot 1982 was hij mi-nister van Economische Za-ken.? Van 1991 tot 1997 was hijCommissaris van de Koninginin Gelderland.? Van 1995 tot 2005 was Ter-louw voorzitter van de Raadvan Toezicht van ECN.? Nu is hij onder andere voor-zitter van Centraal bestuurInnovatieCentra Netwerk envoorzitter van het PlatformEnergietransitie GebouwdeOmgeving.tekst Ad Brogtrop en Peter de Koning Foto's peter de koninginterview20 Energie+ nr4 augustus 2006niet alleen ons klimaat een dienst maar bevordert ook het vertrou-wen van zijn huurders. Let wel, ik roep dit niet zomaar. Wat mijbetreft vormen we binnen het platform een `werkgroep garantiecorporaties' die eind oktober, uiterlijk medio november een con-creet plan presenteert.' Zo wil Terlouw werken met het platform:goede idee?n snel uitwerken tot een praktisch hanteerbaar resul-taat. Hij denkt even na en vervolgt dan met de overpeinzing datenige dwang vanuit de overheid niet ondenkbaar is om dingen voorelkaar te krijgen. Bijvoorbeeld dwang richting corporaties om dekomende jaren alle oude cv-ketels te vervangen door hr-exempla-ren? Een vraag die bij Terlouw een glimlach ontlokt. Het intro toteen zeer politiek antwoord: `Ik ben altijd wel een voorstander vaneen sterke overheid geweest.'PortemonneeEnergiebesparing vermindert het fossiele energiegebruik en draagtbij aan leveringszekerheid en duurzaamheid. Energiebesparingwordt ook wel de meest eenvoudige vorm van duurzame energiegenoemd. Maar zelfs bij een stijgende energieprijs lijkt het moeilijkmensen aan te zetten tot energiebesparing. `Het pad van de be-wustwording is al vaak bewandeld en ??n ding is me inmiddels welduidelijk: dat is niet effectief,' moet Terlouw van het hart. Wel ef-fectief noemt hij de economische insteek: de burger tonen dat hijmet besparend en milieuvriendelijk gedrag zijn portemonnee kanspekken. `Daar zullen dan ook onze voorstellen op gebaseerd zijn.Doe dit of dat en bespaar daarmee zoveel geld.' Terlouw noemt alsvoorbeeld de Energiebox van Greenpeace, een doos vol eenvoudigeenergiebesparende maatregelen als spaarlampen en standby-kil-lers. `Als je met de Energiebox een mentaliteitsverandering wilt be-reiken, dan wordt het lastig. De kans op succes is veel groter als jemet de box kunt aantonen hoeveel geld de gebruiker ermee be-spaart. Begrip is moeilijk te kweken als je het niet in de portemon-nee voelt. Bewustwording is de belangrijkste maar moeilijkstedrijfveer.'ObstakelsTerlouw vervolgt: `TNO doet al jaren uitstekend onderzoek naar hetterugdringen van energieverbruik in de gebouwde omgeving. OokSenterNovem is al vele jaren op een prima manier actief op dit ter-rein. Maar alle inspanningen van deze en andere instituten leidenvooralsnog niet tot het gewenste resultaat. Waarom niet? Wat zijnde obstakels waar zij op stuk lopen? Het antwoord op deze vraagm?et ik horen van deze instituten. Als de obstakels bekend zijn,kunnen we ze opruimen. Dit uitgangspunt gaat gelden voor alleplannen die ons platform wil uitvoeren. Als het niet lukt, sporen wede hindernissen op en ruimen die uit de weg.'Obstakels bespeurt Terlouw ook op lokaal overheidsniveau. Demeeste gemeenten zijn volgens hem nog te weinig dwingend in hetstellen van eisen aan projectontwikkelaars. `Daar ligt een belang-rijke sleutel. Gemeenten als Almere, Huurhugowaard en Apel-doorn bewijzen dat het deskundige energiedenken wel degelijkonderdeel kan zijn van een gemeentelijke organisatie. Die overtui-ging gaan we verspreiden via congressen, voorschriften en brochu-res. En via de programma's van de lokale politieke partijen. Met deToolkit Duurzame Woningbouw in de hand (zie speciaal katern inEnergie+ juni 2006 ? red.) is dat h?t platform waar we de aandachtmoeten vestigen op de energiebalans in de lokale nieuwbouw. Enmocht dat niet voldoende zijn, dan komt ons platform met aanvul-lende effectieve idee?n.'OverdrachtsbelastingHuizenkopers verdienen een lagere overdrachtsbelasting (nu 6%)`Doe dit of dat en bespaardaarmee zoveel geld.Die insteek werkt'nr4 augustus 2006 Energie+ 21als zij een huis met veel energiebesparende voorzieningen kopen,meldt D66 in een notitie over toekomstig energiebeleid. `Bankenen overheid moeten energiebesparing meer zien als een meer-waarde van het huis,' vindt D66. De partij wil het voor huizenbe-zitters ook makkelijker maken om geld te lenen voor energiebe-sparende maatregelen. Vanzelfsprekend onderschrijft Terlouwvan harte het idee van zijn eigen partij. Hij gaat zelfs nog een stapverder, zonder daarbij de afschaffing van deze belastingmaatregelte bepleiten. `Het slaat nergens op om mensen financieel te `straf-fen' voor het feit dat ze verhuizen. Veel beter is het om de desbe-treffende burger te verplichten die 6 procent te investeren in hetverlagen van de epc van zijn zojuist aangekochte woning. Eenmaatregel die alleen vervalt als de epc van de woning al nul is.Minister Zalm van Financi?n zal erom briesen, maar denk eensaan de slag die je zo kunt slaan. Bovendien is het goed mogelijkdat de overheid de gederfde belastinginkomsten op termijn terug-verdient. In de strijd voor verlaging van de CO2-emissies zou heteen enorme stap in de goede richting zijn. E?n van de idee?n vande Taskforse Energietransitie is het benaderen van de politiekepartijen voor het `verduurzamen' van hun verkiezingsprogram-ma's. Dit punt moet er absoluut in.' ?De Russische president Poetinschudde Europa wakker toenhij begin dit jaar even de handhield op de Oekra?ense gas-kraan. `Goed beschouwd wasdie actie van Poetin een zegen,'reageert Jan Terlouw. `In dehele EU zijn de ogen geopend.Ik vergelijk het graag met hetjaar 1995 toen ik in GelderlandCommissaris van de Koninginwas. Het water stond aan dedijkrand, we moesten 200.000mensen evacueren. Met behulpvan een spoedwet en een nood-procedure was de dijk nauwe-lijks twee jaar later al ver-hoogd. Toen kreeg ik voor heteerst in mijn loopbaan brievenvan burgers met de boodschap:we zijn blij dat er een overheidis. Ik wil maar zeggen: als denood hoog is, krijg je dingensneller voor elkaar.'`Actie Poetinzegenvoor Europa'`Overdrachtsbelasting investeren in epc-verlaging'