34 Energie+ nr4 juli 2007`Belgi? nuh?t landvoor biogasinstallaties'Tekst en foto Addo van der EijkIn het Groningse KielWindeweer staat sindskort ??n van de grootstebiogasinstallaties in Ne-derland, goed voor 1,7MegaWatt aan groenestroom. De bouwer iseen nieuwkomer op deNederlandse markt: hetDuitse bedrijf EnviTecBiogas, marktleider bijonze oosterburen. Envi-Tec is in tal van Europeselanden actief, waaronderTsjechi?, Belgi?, Itali?,Nederland, Hongarije enOekra?ne. FerdinandBorsje van EnviTec ver-gelijkt.Beloofde stroomopwekking uit mest een paar jaar geleden nog d? neventak teworden voor Nederlandse agrari?rs, inmiddels raakt de bouw van nieuwe biogasinstallatiesin het slop. E?n van de schaarse nieuwe biogasinstallaties pruttelt sinds kort in Kiel Winde-weer, tussen Veendam en Hoogezand. Drie vergistingtanks, elk goed voor 3.500 kuub mesten energiema?s, produceren daar samen 1,7 MegaWatt aan groene stroom, genoeg om zo'n5.000 huishoudens van energie te voorzien. Bij ??n van de tanks treffen we FerdinandBorsje, medewerker van het Duitse bedrijf EnviTec Biogas. Het is EnviTecs eerste installa-tie in Nederland. `In Duitsland zijn we marktleider. Alleen vorig jaar al realiseerden we ercirca 80 biogasinstallaties,' vertelt Borsje. Dat EnviTec uit Duitsland komt, is geen toeval.Sinds de eeuwwisseling is het land door een gunstige subsidieregeling het Walhalla voorde duurzame energiesector. Duitse troefkaart: zekerheid voor investeerders voor 20 jaar.Een schril contrast met het Nederlandse politieke zwabberbeleid, met als summum vorigjaar het stopzetten van de MEP-regeling. `In Duitsland draaien inmiddels circa 3.000 bio-gasinstallaties, hier zo'n 40,' legt Borsje het verschil in aanpak uit. Ook de Nederlandseovergangsregeling, speciaal voor biogasinstallaties, krijgt zijn handen niet op elkaar. `Diegeldt voor maximaal 7.000 draaiuren, terwijl onze Duitse installaties jaarlijks 8.000 urendraaien. Op deze manier stimuleer je geen innovaties.'InvesteringsklimaatEnviTec is ook actief in landen als Tsjechi?, Hongarije, Slowakije, Itali? en Belgi?. In Bors-jes vergelijking komt ons land niet best uit de bus. `We lopen achter. Als bijna enig Euro-pees land bestaat hier g??n subsidieregeling. In Hongarije, Itali?, Belgi?: overal steunt deoverheid biogasinstallaties. De Nederlandse markt is dan ook volledig ingezakt. De meesteinitiatieven liggen momenteel in de ijskast. Veel investeerders wijken uit naar het buiten-land. De rest kijkt de kat uit de boom, en wacht op de nieuwe MEP, waar momenteel in DenHaag aan wordt gesleuteld. In november brengt het kabinet haar plannen naar buiten. Inandere landen trekt de markt aan. Al vlakt in Duitsland de groei enigszins af, omdat al hetlage fruit inmiddels is geplukt. Vooral Belgi? zit tegenwoordig in de lift. Wij - maar ookandere Duitse en Nederlandse bouwers - begeven zich nu met name op de Belgische markt.nr 4 juli 2007 Energie+ 35De interesse is er groot. Dit jaar verkochten we daar al 10 MegaWattaan installaties. Op de recente open dag in Kiel Windeweer warenook veel Belgen aanwezig.'BonussenDe Nederlandse toekomst voor biogasinstallaties is koffiedik kijken,stelt Borsje. Mest in overvloed, maar zolang vergisting zonder subsi-die onrendabel blijft, hangt alles af van de nieuwe MEP. Klakkelooskopi?ren van het Duitse systeem juicht Borsje niet toe. `Ze werkendaar met een basisprijs per kWh, en daarnaast met bonussen ? zoalseen innovatiebonus en een bonus voor het inzetten van de warmte? en aftrekposten. Zo'n innovatiebonus wijs ik af. Wat voor de ??ninnovatief is, is voor de ander gesneden koek. Vreemd is ook de af-trek voor installaties boven de 500 kilowatt. Deze installatie in KielWindeweer van 1,7 MegaWatt zal je in Duitsland niet snel aantref-fen. Daar zou dit exemplaar bestaan uit drie BV's, elk met een eigenma?sbunker en bedrijfsgebouw. Onze grootste Duitse installatie, bijde Poolse grens, levert bijvoorbeeld 20 MegaWatt, en bestaat uit 40installaties van elk 500 kilowatt.' Beter dan de Duitse aanpak vindtBorsje het Belgische certificatensysteem. `Per vastgestelde hoeveel-heid kWh ontvang je daar een certificaat, waar een vergoeding aanhangt. Het gevolg: hoe effici?nter de installatie, hoe meer certifica-ten en dus geld je krijgt. Bovendien betaalt de consument via deenergierekening, zodat de schatkist er niet onder lijdt.'Co-productenBorsje ziet de vergisters als stalen koeien, die goed gevoerd moetenworden. Het menu komt nauw, en als enige mengt EnviTec hetvoedsel eerst in een speciale mengkeuken. Het dagelijkse gerecht:110 ton mest, 90 ton energiema?s. Borsje: `Meer dan de helft aanco-producten toevoegen, mag van de Meststoffenwet niet. Dat isjammer. In andere Europese landen als Duitsland en Denemarkenis dat wel toegestaan.' Waarom energiema?s? `Werken met derge-lijke co-vergistingsproducten is nodig voor een rendabele mestver-gisting. Vergisting van mest levert zo'n 20 kuub biogas per ton op.Met ma?s stijgt de gasproductie tot 200 kuub gas per ton.'Wil biogas in Nederland doorbreken, dan moet de politiek volgensBorsje vooral betere randvoorwaarden scheppen. Hij pleit voor eenminder stringent beleid voor zowel de inzet van co-producten als deafzet van het digestaat. Voor co-vergistingsproducten beheert LNVde zogeheten `Positieve lijst' met daarop producten als granen,energiegewassen en aardappelstoomschillen. De lijst is volgensBorsje veel te kort. `Vooral in Denemarken, maar ook in Belgi?,mag je bijna alles toevoegen. Daar worden volop producten als dier-lijke vetten en slachtafval ingezet. Om eventuele besmetting tevoorkomen, vindt dan voor de vergisting een hygi?nisatiestapplaats. Dergelijke afvalproducten zijn financieel erg aantrekkelijk.Ze leveren vaak geld op - of we hoeven alleen de transportkosten tebetalen - en vooral vetten produceren veel biogas. Na vergistingblijft ook nagenoeg niets over. Op dit moment worden Nederlandsevetten, die bijvoorbeeld vrijkomen bij margarinebereiding, vervoerdnaar Denemarken, om daar te worden vergist.'KunstmestOok aan de achterzijde van de vergister valt het nodige te winnen. Nunog wordt het digestaat als mest uitgereden over het land. Borsje zougraag zien dat het verwerkte digestaat het predicaat kunstmest krijgt.`Nederland kampt niet met een mestoverschot,' stelt hij, `maar meteen kunstmestprobleem, waardoor de boer beperkt is in het uitrijdenvan dierlijke mest. Als kunstmestvervanger is ons digestaat milieu-vriendelijker, goedkoper en van betere kwaliteit dan de traditionelekunstmest.' Kansrijk volgens Borsje is de innovatieve techniek omhet digestaat met onder meer membraanfiltratie om te zetten in eenvaste stof, een soort kunstmestkorrel. `De techniek is inmiddels ge-test op onze proefinstallatie in Duitsland. Binnenkort start de eerstecommerci?le installatie. Vooral uit Belgi?, waar mestverwerking ver-plicht is, bestaat hiervoor veel belangstelling. In Nederland behande-len we het digestaat nog niet.' Met gunstiger randvoorwaarden kande MEP-subsidie fors omlaag, verwacht Borsje. `Misschien zelfs bijnatot nul als de elektriciteitsprijs blijft stijgen.' ?Ferdinand Borsje bij de nieuwe biogas-installatie in Kiel Windeweer