nr2 APRIL 2006 Energie+ 19opinieDuidelijke woorden van Pieter Hameet-man, ontwikkelingsmanager bij BAMVastgoed en auteur van de Toolkit Duurza-me Woningbouw (zie kader). Hij noemt degemeente Apeldoorn als voorbeeld. Dieheeft `100 procent energieneutraal in 2020'al in haar beleid verankerd. En Hameet-man kent nog meer gemeenten met eenvergelijkbare drive. `Die ambitie moet ma-nagebaar worden. Dat betekent dat we re-kenmodellen moeten ontwikkelen die`energieneutraal' objectief kunnen aanto-nen. EPC is daarvoor volstrekt ongeschikt.EPC is een model waarin je simpelweg ap-paraten en maatregelen aan elkaar koppelt.Ik ken voorbeelden waarin die optelsomleidt tot een hogere CO2-uitstoot, ondanksde lagere EPC-waarde. Dus moeten we deEPC snel vervangen.'De eerste stap in dit traject is volgens Ha-meetman een model waarin de daadwerke-lijke CO2-reductie centraal staat. Daarnakan de stap worden gezet naar een defini-tiever model rondom de kWh per m2 vloer-oppervlak per jaar. `Met dat model in han-den kan de hele bouwketen veel fundamen-teler nadenken over de vraag: hoe kunnenwe het energieverbruik in een woning ver-minderen? Het zoeken naar antwoordenop die vraag betekent denken in de TriasEnergetica: stap 1 is beperking van de ener-gievraag, stap 2 is het inzetten van duurza-me energieoplossingen, stap 3 is het zo ef-fectief mogelijk inzetten van de resterendefossiele energie. Met ons bouwconcept `Pas-siefhuis' zijn we stap 1 nu aan het invul-len.'Vier pilarenHet Passiefhuis doet zijn intreden in detweede herziene druk van de Toolkit. Ditbouwconcept steunt op vier pilaren:? warmteverliezen zoveel mogelijk beper-ken (o.a. isolatie, HR-WTW);? winter/zomerventilatie plus zonwering(`voelt als een kasteel, geweldig');? passieve/actieve zonne-energie (zonther-mische systemen, ZonneGasCombi);? minder energie voor apparaten (hot fill,gaswasdroger, koken op gas).Zo komt Hameetman tot een energiever-bruik van 15 kWh per m2 vloeroppervlakper jaar voor ruimteverwarming en 19 kWhvoor warm tapwater. Ter vergelijking: vooreen woning met een EPC van 0,8 zijn diewaarden 45 kWh en 38 kWh. `Het Passief-huis wordt de algemene norm waarop bou-wers elkaar gaan beconcurreren.'Trias invullenAansluitend op het Passiefhuis (stap 1 van deTrias Energetica) staat bouwend Nederlandvoor de opdracht om ook stap 2 en 3 in te vul-len. Hameetman schetst de mogelijke stan-daardwoning in 2030, als de laatste stap vande Trias (inzet fossiele energie zo effici?ntmogelijk) nagenoeg niet meer nodig is:? isolatie op Passiefhuis-niveau;? 10 m2 zonthermisch voor zonneboiler;? voorraadvat van 200 liter tapwater;? 3 m3 zoutkristallen in de bodem voorwarmteopslag;? intensieve inzameling van brandbaarhuisvuil voor omzetting naar gas voorstook (geen biogasomzetting naar elek-triciteit vanwege rendementsverlies);? zes m2 PV en een klein houtkacheltje;? opslag van elektriciteit;? alle apparaten extreem zuinig.`De prijs van zo'n toekomstige standaard-woning zal hoger liggen dan voor een hui-dige standaardwoning. Logisch, gelet opalle voorzieningen. De grote winst voor deconsument zal zitten in extreem lage woon-lasten. De financi?le markt gaat hierop in-spelen met nieuwe toegesneden hypotheek-producten. Verder denk ik dat we over 25jaar flink aan het slopen zijn in Nederland.Veel woningbouw tot 1975 voldoet dan echtniet meer aan de moderne eisen.' ?tekst ad brogtrop en peter de koning Foto peter de koning`Energie-impulskomt van gemeenten'`De impuls komt steeds meervan gemeenten. Zodra die inno-vatief gaan denken, dwingen zijbouwers om daarin mee te gaan.Daarop is ook mijn verwachtinggebaseerd: de helft van de ge-bouwde omgeving in Nederlandis in 2030 energieneutraal, in2050 is dat de hele gebouwdeomgeving, nieuwbouw ?n be-staande bouw.'Pieter Hameetman: EPC snel vervangenTweede druk ToolkitDe Toolkit Duurzame Woningbouw is geactua-liseerd. De tweede herziene druk van dezesuccesvolle bouwhandleiding, met ruim 20praktisch uitgewerkte energieconcepten,verschijnt eind juni 2006 bij ?neas Uitgeve-rij van vakinformatie. Meer info: www.tool-kitduurzamewoningbouw.nl. Hameetmanwil de Toolkit blijven actualiseren in 2008,2011 en 2015.Energieneutraal?Wat is precies `energieneutraal'? Hameet-man: `Met de huidige standaard maatrege-len voor CO2-uitstootreductie boek je perwoning maximaal 45% winst, bij apparte-menten 30%. Met een goed systeem, che-misch of fysisch, voor de opslag van zonne-warmte krik je dat op tot 60-70%. De reste-rende 30-40% bespaar je met biomassa enPV voor huishoudelijk gebruik van elektrici-teit en gas. Deze situatie kunnen we al si-muleren in computermodellen. Vertalingnaar de praktijk is de grote uitdaging.'