nr6 dec 2006 Energie+ 25Crone schrijft: `Van een groot deel vande teelten in kassen (sierbloemen en?planten) lijkt het me sowieso duidelijkdat ze het niet waard zijn om met veelenergiegebruik geteeld te worden. Zekerniet als we bedenken dat veel van die pro-ducten worden ge?xporteerd. Maar ookveel groenten zoals tomaten, paprika's,komkommers enzovoort hoeven toch niethet hele jaar beschikbaar te zijn? Er zijnvoldoende gewassen die prima buiten enin een koude kas geteeld kunnen wordenen nog lekkerder zijn ook dan de meestalGewoon niet stokenen verlichten in de kassmakeloze tomaten die in de winter uit dekas komen.'`Een aantal technieken dat ontwikkeld isvoor de energiezuinige `gesloten kas' kanook in een koude kas worden toegepast,waardoor de temperatuur hoger kan zijndan in een traditionele koude kas. Enovertollige zonne-energie kan ook na op-slag op een lage temperatuur gebruiktworden zonder tussenkomst van eenwarmtepomp; ook daardoor kan met en-kel wat energiegebruik voor circulatie-pompen in zonnige tijden in vooral voor-en najaar op een zeer energiezuinige ma-nier de temperatuur iets verhoogd wor-den. Natuurlijk zal de oogst in deze mo-derne `gesloten koude kas' lager zijn danin de huidige gestookte en verlichte kas-sen, maar daar staat een tot bijna NULgereduceerd gebruik van fossiele energietegenover.'Uitstoot CO2 per kWh`De discussie over het optellen van warmteen stroom voor rendementen (zie vorigeeditie Energie+ pagina 15 `Slotsom' eerstebullitpoint ? red.) lijkt me iets waar we ja-ren geleden al uit zijn gekomen,' mailtKlaas de Jong van Energieprojecten.com(www.energieprojecten.com). Hij vervolgtzijn reactie: `Interessanter voor dit mo-ment is wellicht de uitstoot van CO2 perkWh. We moeten dan concluderen dat eenkolengestookte centrale het wel erg slechtdoet in vergelijking tot de wkk bij tuin-ders, zelfs al verspilt die een deel van dewarmte. De uitstoot van CO2 is bij een ko-lencentrale 0,85 kg per kWh. Zelfs zonderwarmtebenutting haalt een moderne wkkmet 40 procent elektrisch rendementslechts 0,45 kg en met optimale benuttingvan warmte komt dit effectief lager dan0,2 uit. We kijken niet alleen naar CO2maar ook naar uitstoot van NOx, SO2 enfijn stof. Ook daar is de wkk bij tuindersdankzij de rookgasreiniger voor CO2 ver-uit superieur. Uiteraard kan het duurza-mer wanneer we de wkk op duurzamebrandstoffen laten lopen. Helaas biedt ditkabinet nu nul cent MEP voor wkk op bio-brandstof en 3,3 cent per kWh voor wkk opaardgas. Waarom een wkk in deze liberalemarkt verplicht zou moeten worden omzich te beperken in vermogen, is een raad-sel zolang energiebedrijven en industrierestwarmte onbeperkt in oppervlaktewa-ter of lucht mogen lozen.' ?De artikelen over wkk en deglastuinbouw in de vorige editievan Energie+ hebben enkele re-acties losgemaakt. Hans Cronevan Technisch AdviesbureauCrone in Nijmegen mailde onsdat hij in de artikelen niets vondover de belangrijkste methodeom het energieverbruik in kas-sen te verminderen: `Gewoonv??l minder of zelfs helemaalniet meer stoken en/of verlich-ten!'actie reactiefotolidianneeleman