nr1 feb 2006 Energie+ 39Debatcyclus: snelle vooruitgangdoor Europese samenwerkingLiberaliseringkan voorzieningzekerheid schadenFragmentering van de Europeseenergiemarkt door liberaliseringleidt tot vermindering van demarktmacht van Europa in dewereld. Dit kan de voorziening-zekerheid schaden. Zo dreigt oplange termijn de vrije marktwer-king toch een ongunstig effect tehebben op de prijs. `Wat heeftNederland aan een vrije marktmet lage prijzen, als hiermeedoor afname van macht onzevoorzieningzekerheid op termijnin gevaar komt?'De recente Nationale Debatcyclus Ener-gie, een initiatief van het Blomberg In-stituut (www.blomberginstituut.nl), brachtenkele kopstukken uit de energiesector metelkaar in debat over dit onderwerp. Tijdenshet slotdebat op 2 februari in de Van NelleOntwerpfabriek in Rotterdam (foto) warende diverse sprekers het verrassend vaakeens met elkaar. Ze riepen zelfs op tot eengezamenlijk Deltaplan Energie, om de stij-gende vraag naar energie het hoofd te bie-den. Allerlei scenario's om het groeiendemondiale energieverbruik op te vangen pas-seerden de revue.Dagvoorzitter Jan Terlouw (oud-minister vanEZ) vond het duidelijk dat bepaalde indu-strie?n zullen omvallen, omdat de energie-prijzen voor hen te hoog worden. Het vielhem verder op dat alle aanwezigen voor li-beralisering van de markt zijn, met als voor-waarde dat Europa een `level playing field'krijgt. De plannen voor een gashub in Ne-derland vond hij serieus, evenals het idee omin ons land nog meer in te zetten op inno-vatieve gastoepassingen. `Uit het debat blijktook dat we met de toenemende energievraagniet om besparing heen kunnen. Als we zon-der al te grote inspanning een besparing vandertig procent kunnen verwezenlijken, zo-als hier wordt beweerd, dan moeten we onsdaarop richten. Laten we daar dan ook meeronderzoek naar doen,' aldus Terlouw.MeespelenP. Boot, plaatsvervangend directeur-ge-neraal Energie bij het ministerie van EZ,was duidelijk over de rol van de overheidbij het bereiken van voorzieningzekerheid:`De Europese Unie moet verder gaan opde weg van de liberalisering. Daarbij isin deze veranderende geopolitieke wereldeen overheid nodig die het spel kan mee-spelen. Voor voorzieningzekerheid heb jeeen sterke markt ?n een sterke overheidnodig.'Kan de Europese Unie, samen met de minis-ters van de Europese landen, het transitie-beleid vorm gaan geven? Daarover was Bootsomber. `Want de vergaderingen van die vijf-entwintig ministers bij elkaar zijn weinigverheffend. Men leest de eigen standpuntenvoor en luistert niet naar elkaar. Daar moe-ten we weinig van verwachten.' Wel ziet hijmogelijkheden voor samenwerking tussengelijkwaardige landen binnen de EU. `Dankan Frankrijk bijvoorbeeld verder gaan methet ontwikkelen van kernenergie, samenmet Oost-Europese landen die hier ook alin investeren. En kan Duitsland met haarbuurlanden inzetten op schone kolen.' Zomaakte Boot de verbinding met het adagi-um `van denken naar doen', subtitel van hetcongres. Samenwerking tussen landen, tus-sen kennispartners over de grenzen heen,moet de energietransitie stimuleren. `Vandie samenwerking verwacht ik snelle voor-uitgang,' aldus Boot.ConclusiesDe belangrijkste conclusies uit het slotde-bat op een rij:? Energietransitie moet onderwerp wordenvan een deltaplan of deltavisie, waarin depolitiek de bakens uitzet en met stimule-ringsregelingen komt, waarna het wordtovergelaten aan de markt om de transitievorm te geven.? De energietransitie zal plaatsvinden meteen mix van energiebronnen. Kernener-gie kan daar een onderdeel van zijn.? De markt moet innovatie trekken, deoverheid moet ondersteunen met consi-stent beleid.? Soms zijn subsidies nodig om innovatiesuit te ontwikkelen, voordat de markt zeoppakt. Nederland moet voor innovatiesamenwerking zoeken met buitenlandsekennispartners.? Nederland kan voor noordwest Europaeen `gashub' worden: de plek waar gaswordt verhandeld en aanverwante dien-sten voor de gasmarkt worden geleverd.? De Europese Unie streeft naar eenbrandstofmix die voor minimaal 12,5procent bestaat uit duurzame energie. ?FotoVanNelleOntwerpfabriek