nr2 mrt 2007 Energie+ 19`Veel architecten blijken te weinig ken-nis te hebben om echt met daglichtte ontwerpen,' constateert architect ir. Paulde Ruiter, voorzitter van de Stichting LivingDaylights die het initiatief nam tot het boek.`Dit boek stimuleert de toepassing van dag-licht in de architectuur door middel van eenbeschrijving van de facetten van daglicht,inspirerende voorbeelden en door het de-len van kennis en ervaring van experts. Zobehandelen we niet alleen de fysische, psy-chologische en biologische aspecten, maarbespreken we ook nauwgezet de mogelijk-heden voor energiebesparing. Daglicht isimmers de enige echt duurzame lichtbronen bovendien gratis.'Substanti?le bijdragePassieve zonne-energie levert een belang-rijke bijdrage aan de energievoorzieningvan gebouwen. In de vorm van daglicht le-vert de zon een substanti?le bijdrage aan debeperking van het elektriciteitsgebruik voorverlichting. In opdracht van SenterNovemdeed Climatic Design Consult (CDC) insamenwerking met Daglicht & Vorm on-derzoek op 55 werkplekken in 10 kantoor-gebouwen. Het primaire doel was om debijdrage van daglicht in de beperking vanLiving Daylightshet potentieel van daglicht in kantorenBij veel opdrachtgevers en ont-werpers zijn de positieve kantenvan daglicht onbekend. Ook zijnzij vaak niet op de hoogte van detechnische en architectonischemogelijkheden om de negatieveeffecten van daglicht te neutra-liseren en de energetische voor-delen optimaal te benutten. Hetboek Living Daylights 01; daglichtin de architectuur moet dat ver-anderen.het energiegebruik voor verlichting vast testellen. Het boek Living Daylights 01 bevatonder meer een verslag van dit onderzoek.Daaruit blijkt dat gemiddeld gedurende 12procent van een standaard werkweek van40 uur daglichtbenutting plaatsvindt (hetkunstlicht is dan uit). Bij een ge?nstalleerdvermogen van gemiddeld 13 W/m2 betekentdat een jaarlijkse besparing van ongeveer2,9 kWh/m2 in de werkruimtes met maxi-maal twee werkplekken. Bij een totaal be-stand van ongeveer 30 miljoen m2 kantoor-houdende dienstverlening, waarvan naarschatting 70 procent bestaat uit werkruim-tes met maximaal twee werkplekken waardaglichtbenutting kan plaatsvinden, komtde jaarlijkse elektriciteitsbesparing op on-geveer 60 GWh. Dit komt overeen met 500TJ primaire energie en is zo'n 3 procent vanhet totale elektriciteitsgebruik in kantoren.PotentieelOp grond van het onderzoek bedraagt dehuidige verspilling door onnodig brandendkunstlicht (bij afwezigheid) ongeveer 34procent van de werktijd. Landelijk betekentdat een verspilling van 170 GWh elektrici-teit per jaar, ofwel 1.400 TJ primaire energieper jaar. Dit is 10 procent van het huidigeelektriciteitsverbruik in de kantoorsector.Het beperken van kunstlichtverspilling(34%) in kantoren is minstens zo belangrijkals het bevorderen van daglichtbenutting(22% besparingspotentieel). `Samen bete-kent dat een mogelijke besparing van 56procent op de energiepost voor verlichtingen daarmee 16 procent op het totale ener-giegebruik in kantoren,' illustreert De Rui-ter het besparingspotentieel.De daglichtambitie van de architect en deopdrachtgever moet volgens De Ruitervooral leiden tot ruimtes waarin de kwaliteitvan daglicht optimaal wordt benut, in com-binatie met een goede zon- en lichtregule-ring en een aanvullend gezoneerd lichtplanvoor kunstlichtgebruik. `Het verschil in be-leving van het dynamische daglicht ten op-zichte van het statische kunstlicht wordtdaarmee groter, zodat de natuurlijke prikkelontstaat om het kunstlicht alleen in te scha-kelen bij onvoldoende daglicht.' ?GegevensHet boek Living Daylights 01; daglicht in dearchitectuur is een initiatief van StichtingLiving Daylights. Die heeft zich als doelgesteld de vanzelfsprekende koppelingtussen goede architectuur, gezondheid,energie, dubbelgrondgebruik en daglichtexpliciet te maken door er over te discussi?-ren, informeren, schrijven, congressen teorganiseren, onderzoeken en kennis uit tewisselen.? Auteur: Ed Melet? ISBN : 90-75365-80-2? Pagina's: 120? Prijs : 34,95 incl. btw en excl. portokosten? Bestellen bij: Uitgeverij ?neas, Postbus101, 5280 AC BOXTEL, tel. 0411-65 00 83,fax 0411-65 00 80, e-mail: boeken@aeneas.nlKijk voor meer informatie op www.aeneas.nl en www.livingdaylights.nlFotopeterdekoning