44 Energie+ nr2 april 2006Maart 2006 gaat wellicht degeschiedenis in als de eersteechte aanzet tot een Europeseduurzame energiepolitiek.Was de Europese Raad vanenergieministers half maartnog terughoudend, de Lente-top van EU-regeringsleiders(23-24 maart) ging daar over-heen. De regeringsleidersnoemden zelfs getallen(15% duurzame energie,8% biobrandstoffen in 2015,20% energiebesparing in2020) waar de Europese Com-missie die niet eerder durfdete noemen. Niet ?cht ambiti-eus, wel een forse steun voorde EC. De ER trapt eindelijkop het gaspedaal.Nieuwe kansenvoor duurzame energiepolitiek in EuropaTekst Rolf de Vos ? GreenPrices.com Foto European Community, 2006internationaalDat alles gebeurde op 23 en 24 maart, in het kader van het formuleren van een uniformenergiebeleidsplan voor Europa (Energy Policy for Europe, EPE ? zie ook kader 1). HetEPE draait om de voorzieningszekerheid en de duurzaamheid van het Europese energiesy-steem. Veel concrete maatregelen staan er nog niet in. Ook zal de Europese samenwerkingop dit gebied nog veel hobbels moeten nemen, gezien de kritiek op zo'n uniform beleid vanenkele regeringsleiders. Die lijken vooral bang te zijn om hun autonomie te verliezen.In het EPE staat ook vooral veel te lezen over olie- en gasimporten, over samenwerking bijplotselinge kinken in de elektriciteitskabels en - voor de goede lezer - ook over kernenergie.Het kwam de Lentetop van regeringsleiders te staan op kritiek van de milieuorganisaties,die de doelstellingen nog niet hoog genoeg vinden. Niettemin lijkt er sprake van een voor-zichtige trendbreuk. Nu nemen eens niet de leden van de Europese Commissie, maar degezamenlijke regeringsleiders het voortouw.Teugels strakkerEn daarnaast is er nog meer. Het valt te verwachten dat de EU langzamerhand steeds strak-ker de teugels in handen neemt, ook ten aanzien van duurzame energie en energiebespa-ring. Dat werd tijd ook, want te vaak wezen bewindslieden ? niet op de laatste plaats onzeeigen minister Brinkhorst van EZ en staatssecretaris Van Geel van VROM ? naar Europavoor verdergaande maatregelen en doelstellingen. Zo lang die uitdaging door de gezamen-lijke lidstaten niet werd opgepikt, bleven de Europese en nationale overheden naar elkaarwijzen. Het netto resultaat was een magere vooruitgang op dit gebied. De doelstellingen dieer wel zijn (12 procent duurzame energie in 2012, 21 procent duurzame elektriciteit in 2010)zullen daarom waarschijnlijk niet worden gehaald.Europa moet een gezamenlijke strategieformuleren ten aanzien van klimaatver-andering, meldt het Groenboek van deEuropese Commissie.nr2 april 2006 Energie+ 45Serie nota'sMaar de bewijzen voor een politieke kente-ring stapelen zich op. Zo is in een jaar tijdeen serie nota's (groenboeken, mededelin-gen, actieplannen en richtlijnen) versche-nen, in sommige gevallen ook aangenomenen in een enkel geval zelfs ge?mplemen-teerd in nationale wetgeving. Natuurlijk ispapier geduldig en zeggen nota's niets overde daadwerkelijke resultaten, maar de toon?n de ambities zijn toch duidelijker danvoorheen.In korte tijd publiceerde de Europese Com-missie enkele belangrijke nota's en voorne-mens, die vaak zijn gesteund door het Euro-pese Parlement:? De richtlijn Energiediensten en energiebe-sparing (aangenomen, inclusief 49 amen-dementen).? Het Groenboek energiebesparing Meerdoen met minder lag sinds medio 2005 terconsultatie aan alle partijen. De consulta-tie eindigde eind maart, ruim 200 partij-en reageerden. Een actieplan wordt nogv??r eind juni 2006 verwacht.? Eind 2005 kwam de Commissie met eenBiomassa Actieplan. Ook de regeringslei-ders dringen aan op het uitvoeren van deactiepunten om de groei van biomassa inde Europese energievoorziening te sti-muleren. In die groei was behoorlijk deklad gekomen.? De richtlijn biobrandstoffen uit 2003wordt dit jaar bijgesteld. Onder anderewordt gekeken naar een verplicht aandeelbiobrandstoffen en minder vrijblijvendedoelstellingen.? In 2006 komt de Commissie, na langaandringen van marktpartijen en het Eu-ropees Parlement, met een voorstel vooreen richtlijn voor duurzame warmte enkoeling. Ook hier is het potentieel de laat-ste jaren bepaald niet optimaal benut.? De Commissie publiceerde in februariEnergy Policy of Europehet Groenboek over Een Europese strategievoor duurzame, concurrerende en continugeleverde energie voor Europa. Hoewel ookop dit stuk de kritiek van de milieubewe-ging fors was vanwege het ontbreken vanvoldoende concrete duurzame doelstel-lingen, geldt ook hier: duurzame energieen energiebesparing worden zo langza-merhand ook in de Europese politiek ge-zien als `mainstream'.GroenboekDe lentetop en de voorgestelde Energy Policyfor Europe (EPE) mogen worden gezien alseen directe input van hoog aanzien in de pu-blieke consultatie over het Groenboek voorEen Europese strategie voor duurzame, concur-rerende en continu geleverde energie voor Europa(zie ook kader 2). Dit Groenboek, dat tot 24september 2006 voor inspraak openstaat, isde opmaat voor een integraal Europees ener-giebeleid. Het Groenboek is samengestelddoor de Europese Commissie.Dat integrale energiebeleid is al een jaren-lange wens van vele energiebewindsliedenin Europa. Uiteraard gaat ook het Groen-boek vooral over zekerstellen van importenvan olie en gas, waarvan de EU in de ko-mende decennia alleen maar meer uit lan-den elders zal betrekken. De risico's moe-ten worden gespreid, de investeringen innieuwe infrastructuur moeten worden ge-stimuleerd. Maar de componenten energie-besparing en duurzame energie wordengezien als wezenlijk onderdeel van het inte-grale energiebeleid.Om de integrale energiepolitiek op langeretermijn te kunnen volhouden, stelt de Com-missie voor om op gezette tijden een `Stra-tegische EU Energie Evaluatie' aan de Raadvan Ministers en het Europarlement voor teleggen. Speciaal voor duurzame energie-bronnen zal de Commissie ook komen meteen stappenplan of routekaart, waarin de ef-GroenboekenergiestrategieHet Groenboek van de Europese Commis-sie over Een Europese strategie voor duur-zame, concurrerende en continu geleverdeenergie voor Europa omschrijft zesprioriteitsgebieden, gericht op de langetermijn:? Door het voltooien van de internemarkten voor gas en elektriciteit denktde Commissie economische groei enbanen in Europa te kunnen scheppen.Speciale aandacht gaat uit naar net-werken, interconnectors, investeringenin nieuw vermogen en concurrentie-kracht voor de Europese industrie.? Solidariteit tussen lidstaten, bijvoor-beeld om de leveringszekerheid tegaranderen en plotselinge tekorten tekunnen opvangen.? Een duurzamere, effici?ntere en diverseenergiemix, met een betere onderlingeafstemming tussen de lidstaten.? Het formuleren van een gezamenlijkestrategie ten aanzien van klimaatver-andering. Hierin spelen energiebespa-ring, duurzame energie en opslag vanCO2 de belangrijkste rollen.? Innovatie aan de hand van een strate-gisch Europees plan voor de ontwikke-ling van energietechnologie.? Een eensluidende buitenlandpolitiekvan de EU.fecten van de verschillende bronnen metelkaar worden vergeleken.Uiteraard is het Groenboek nog slechts eendocument voor discussie, maar inmiddelsis het niet denkbeeldig dat binnen enkelejaren een heus integraal EU-energiebeleidontstaat, met belangrijke duurzame compo-nenten daarin. Ook de uitspraken van deregeringsleiders op de Lentetop geven daar-toe alle aanleiding. ?De belangrijkste duurzame elementen in deEnergy Policy for Europe (EPE), die op 23 en24 maart door de EU-regeringsleiders inBrussel werd aangenomen:? Black-outs of storingen in levering van gasen olie mede opvangen door Demand SideManagement.? Het Biomassa Actieplan uitvoeren.? 2015: 15% duurzame energie, 8% van allebrandstoffen uit biomassa.? Alle (bureaucratische) belemmeringenvoor duurzame bronnen weg.? Energiebesparing 20% in 2020 (GroenboekEnergiebesparing).? Vooral onderzoek/ontwikkeling efficiency-verbetering, hernieuwbare bronnen enlage emissies.? Europese emissiehandel ook na 2012.Tot 24 september2006 kan iedereenzijn visie overhet EuropeseGroenboek kwijtvia http://europa.eu.int/comm/ener-gy/index_nl.html