nr3 juni 2006 Energie+ 35eureka!tekst Rijkert KnoppersPingpongballenen piepschuimDe zeewaardige ponton van de in hetBelgische Edegem woonachtige uit-vinder Pieter Jozef Hendriks lijkt van vorenop een catamaran, met als verschil dat hierde beide drijflichamen aan de onderkantverbonden zijn door een grote plaat. Eenbelangrijke eigenschap van de constructieis dat hij niet kan zinken. Daar zorgen degrote hoeveelheid pingpongballen en delagen piepschuim wel voor, die in de onder-ste lagen van het vaartuig zijn aangebracht.En dat is maar goed ook, want de pontonis volgestouwd met een grote hoeveelheidkostbare energie-installaties.WindturbinesAls eerste valt op dat het bovendek vol staatmet wokkelvormige verticale windturbines.Afgaande op de tekening gaat het om drierijen van zes turbines. `In tegenstellingtot gangbare windturbines hebben ze eenaantal voordelen,' aldus Hendriks. `Ze heb-ben geen wieken, gondels, hoge masten offunderingen in de bodem van de zee nodig.Onze windturbines veroorzaken geen hori-zonvervuiling en vormen geen gevaar voorzeevogels.' Op de manier waarop Hendriksdeze molens beschrijft lijkt het een beetjealsof deze door hemzelf uitgevonden zijn.Dat kan niet het geval zijn, dit soort molensis al enkele jaren op de markt, zie bijvoor-beeld de twee Windsides die bij educatiefcentrum Aeolos in het Friese Sexbierumstaan.De turbines van Hendriks zijn per vijfstuks door middel van conische tandwie-len verbonden aan een generator. In hetgeval er twintig windturbines zouden zijn,zouden ze een totaal vermogen hebbenvan twee megawatt, `niet te veel en niet teweinig', aldus de octrooibeschrijving. Aande bovenkant van de windturbines bevindtzich een dak, waar genoeg ruimte is vooreen grote hoeveelheid zonnepanelen.OnzichtbaarMaar het meest aardige van dit duurzameenergie-eiland zit onzichtbaar in de rompvan de ponton. Daar bevinden zich in eenuitgespaarde ruimte twintig aan generato-ren verbonden waterraderen in twee rijennaast elkaar, die op twee manieren constanteen draaiende beweging krijgen: de getijde-stroom zorgt voor een impuls tegen het on-derste gedeelte van elk schoepenwiel. Omeen zo hoog mogelijke opbrengst te krijgenis een groot aantal vierkante buizen van??n vierkante meter aan de voorkant van deponton aangebracht. Die leiden het getijde-water naar de schoepen. Daarnaast stroomtvanuit een hoger aangebracht reservoir wa-ter via de schoepen naar beneden. Het re-servoir vult zich met water bij storm, bijhoge golven van zeven tot tien meter hoog-te, of bij hevige regenbuien. Het is ook mo-gelijk om een stel van dit soort gecombi-neerde onderslag en bovenslag watermo-lens in de drijflichamen onder te brengen.Pikant detail is dat bij het wisselen van eben vloed een hydraulische motor de schoe-penwielen uit het water omhoog trekt, zo-dat ze nu alleen door het vallende waterelektriciteit kunnen blijven opwekken, ove-rigens nu met grotere draaisnelheid danwanneer ze in het water liggen. De op-brengst ligt dan tien tot twintig procent la-ger. De totale hoeveelheid opgewektestroom gaat per onderzeese kabel naar dekust, een klein gedeelte is nodig voor ge-bruik op de ponton, onder meer voor de hy-draulische motoren. ?De zee levert nu al energie in devorm van olie en gas, terwijl inmeer duurzame vorm de off-shore windparken en enkelegolfslagcentrales van de grondbeginnen te komen. Maar er ismeer mogelijk, getuige de oc-trooiaanvraag van P. J. Hen-driks. In deze serie over innova-tieve idee?n op het gebied vanduurzame energie: het multi-functionele energie-eiland oppingpongballen en piepschuim.