38 Energie+ nr6 dec 2006Op een persconferentie in Brussel op 10 januari presenteerde Barroso, presidentvan de Europese Commissie, samen met commissaris Piebalgs van Energie en commissarisDimas van Milieu, de hoofdlijnen van het Energie Pakket, dat bestaat uit twaalf rapportenover verschillende elementen in energie. Het pakket behandelt de Europese energiemarkt,de betrouwbaarheid van de energievoorziening, duurzame energie, energiebesparing, scho-ne fossiele brandstoffen en nucleaire energie. De plannen moeten nog wel worden goed-gekeurd door de Europese Raad (op 8 en 9 maart 2007) en het Europese Parlement. Nagoedkeuring kan de Commissie beginnen met het vaststellen van de wetgeving voor hetinvoeren van nieuw beleid in de Europese Richtlijnen.OnomkeerbaarVolgens Milieucommissaris Dimas is de emissiereductie van broeikasgassen met 30 pro-cent in 2020 noodzakelijk om de gemiddelde temperatuurstijging op wereldniveau onderde 2 graden Celsius te houden. `Een hogere temperatuurstijging leidt tot klimaatveranderin-gen met onomkeerbare gevolgen,' legt Dimas uit. `We hebben een fifty-fifty kans om onder2 graden temperatuurstijging te blijven, maar dan moet de uitstoot op de wereld zijn topbereikt hebben voor 2025 en daarna mag de uitstoot alleen nog maar dalen. Voor de indu-strielanden betekent dat in 2050 60 tot 80 procent minder broeikasuitstoot en 30 procent in2020.' Dimas is er van overtuigd dat acties van alleen de rijkere landen niet afdoende zijn.Ook de ontwikkelingslanden moeten bijdragen aan de klimaatafspraken. `Nieuwe interna-tionale afspraken zijn vereist.'Energie-innovatieDe 30 procentdoelstelling zit aan de bovenkant van de marge van 15 tot 30 procent emissiere-ductie, die de Europese Milieuraad in de lente van 2005 graag wilde laten `verkennen'. ZelfsEU formuleert doelstellingenvoor emissiereductieen duurzame energieEen vermindering van broei-kasgassen van minimaal 20procent in 2020 (vergelekenmet 1990) en een inzet van30 procent minder in de on-derhandelingen met andereindustrielanden, te bereikenmet onder andere 20 pro-cent groene energie en 20procent extra energiebe-sparing. Dit zijn de voor-naamste elementen vaneen lijvig EU-energiebe-leidsplan voor de komendetientallen jaren, dat de Eu-ropese Commissie op 10 ja-nuari presenteerde. Presi-dent Barroso: `Tot nu toe isdit het meest ambitieuzeklimaatplan in de wereld.Europa moet de wereldvoorgaan in een postindu-stri?le revolutie naar eeneconomie met lage CO2-uit-stoot.'Van links naar rechts: Andris Piebalgs, Jos? Manuel Barroso en Stavros Dimas tijdens de persconferentie op 10 januari in Brussel.Door rolf de vos Foto's European Community 2007internationaalzonder internationale afspraken hierover, wil de Europese Commis-sie lidstaten verplichten tot een eenzijdige reductie van broeikasgas-sen van gemiddeld 20 procent. De meeste reductie moet komen uitde energievoorziening, die verantwoordelijk is voor 80 procent vande emissies. De Commissie wil met de 20 procent een voorbeeldstellen aan de internationale gemeenschap, maar denkt los daarvandat de Europese economie ook zal profiteren van de energie-inno-vatie die uit deze Alleingang zal voortkomen. Tijdens de perscon-ferentie wezen de Eurocommissarissen herhaaldelijk op het pasgepubliceerde Britse rapport van Nicholas Stern: Review of the econo-mics of climate change. Het Stern-rapport zegt dat investeringskostenom klimaatverandering te matigen veel lager zijn dan de kosten vanschade door klimaatverandering als er geen actie wordt onderno-men. `Ik ben ervan overtuigd dat een investering van 1 euro nu kanvoorkomen dat we morgen 2 euro moeten investeren,' zei Energie-Commissaris Andris Piebalgs (www.greenprices.com). ?Nog dit jaar wil de Euro-pese Commissie eennieuwe Richtlijn voorduurzame energie voor-stellen voor de periodetot 2020. Die Richtlijnheeft als doel dat vanalle energie in 2020 20procent afkomstig is uitduurzame bronnen. Lid-staten worden verplichtom een Actieplan op testellen waarin zij aange-ven welke doelstelling zijvaststellen per sector(elektriciteit, warmte enkoeling en transport-brandstoffen) en hoe zijdie willen bereiken. Dezedoelstellingen wordenbindend.Bindende doelen inverplicht ActieplanDit staat in de Roadmap voor duur-zame energie, die de Commissie beginjanuari publiceerde. Met de 20 procent-doelstelling komt de Europese Commissietegemoet aan de wens van de duurzameenergiesector, die de plannen nietteminsterk bekritiseert. Mechtild Rothe, EuropeesParlementslid en voorzitter van duurzame-energieclub Eufores: `Ik ben zeer teleurge-steld dat de Commissie opnieuw niet metheldere en bindende voorstellen voor wet-geving komt. We verliezen opnieuw kost-bare tijd.' Overigens toonde het EuropeseParlement zich recent voorstander van eendoelstelling van 25 procent.Samen met het eerder voorgestelde Actie-plan voor 20 procent extra energie-effici?n-tie, vormen de nieuwe plannen voor duur-zame energie het hart van een duurzaamenergiebeleid tot 2020. Op het gebied vankernenergie zegt de Europese Commissiezich neutraal te willen opstellen. `Wij ver-bieden noch stimuleren kernenergie, wijzijn agnostisch,' aldus president Barrosotijdens de persconferentie. Wel wil de Euro-pese Commissie opslag van CO2 gaan sti-muleren. Rond 2015 moeten er zo'n twaalfgrote demonstratie-eenheden in Europastaan, en vanaf ongeveer 2020 wil de Com-missie CO2-opslag bij fossiele elektriciteits-centrales verplicht stellen.Opvolger witboekDe Richtlijn is bedoeld als opvolger voorhet witboek over duurzame energie (meteen indicatief doel van 12% in 2010), en ele-menten over duurzame energie in diverserichtlijnen: elektriciteit, biobrandstoffen,energieprestaties in gebouwen, en ook derichtlijn over duurzame warmte en koeling,die volgens een woordvoerder van de Euro-pese Commissie nog altijd zal worden op-gesteld. Anders dan in de periode tot 2010,wilde de Commissie in de periode tot 2020geen aparte EU-brede doelen voor elek-triciteit (21% in 2010) en biobrandstoffen(5,75% in 2010) formuleren. Wel komt ereen bindende doelstelling per land, die lid-staten z?lf per sector moeten invullen. DeCommissie denkt daarmee de kritiek vande sector over het afschaffen van de secto-rale doelstelling te kunnen pareren. BeatrizYordi, die bij de Commissie als ambtenaarduurzame energie onder haar hoede heeft:`Dit is geen stap terug, want lidstaten moe-ten hun doelstellingen in detail aangevenbij de Commissie. Die doelen zijn bindend.Er ontstaat dus geen gebrek aan commit-ment bij de lidstaten.'OndergrensOmdat de Commissie biobrandstoffen in demeeste gevallen nog beschouwt als een re-latief kostbare vorm van duurzame energie,heeft zij daarvoor wel een ondergrens vande nationale doelstellingen bepaald van 10procent. In een toelichting schat de Com-missie dat in 2020 ongeveer 34 procent vanalle elektriciteit, 14 procent van de transport-brandstoffen en ruwweg 16 tot 20 procentvan alle vraag naar warmte en koeling metduurzame bronnen kan worden ingevuld.De voorstellen van de Commissie moeteneerst nog worden goedgekeurd door de Euro-pese Raad, die op 8 en 9 maart bijeenkomt.De Luxemburger Claude Turmes, die deGroene fractie in het Europarlement leidt, iser niet gerust op: `Ik schat de kans dat de nuvoorgestelde verplichte doelstellingen voorlidstaten erdoor komen, op hooguit 10 pro-cent. De lobby van de grote energiebedrijvenvoor kernenergie en fossiele energie is eropgericht om nieuwe spelers op het terrein vanduurzame energie buiten de deur te houden.Die lobby is bij de lidstaten bijzonder effec-tief.' (www.greenprices.com) ?nr 1 jan 2007 Energie+ 3940 Energie+ nr 1 jan 2007Strategisch planenergieonderzoekEr komt dit jaar een voorstel vooreen strategisch plan om de inno-vatie in energietechnologie teversnellen en de Europese indu-strie een voorsprong te verschaf-fen op de rest van de wereld. Dekosten van koolstofarme techno-logie moeten omlaag. Naastduurzame bronnen, zoals wind,biobrandstoffen en zon, rekentde Europese Commissie daartoeook kolen en gas met CO2-op-slag, kernsplijting en ?fusie, enbesparing in eindgebruik. Hetstrategische plan, dat in 2008zou moeten worden bekrachtigd,zal alle huidige investeringen inonderzoek en ontwikkeling vanenergietechnologie co?rdineren,ter waarde van in totaal onge-veer 1 miljard euro per jaar.Nog geen certifica-ten biobrandstoffenAls enige sector in de energie-vraag krijgen de transport-brandstoffen een aparte mini-mumdoelstelling van 10 pro-cent. De Europese Commissiewil in de komende tijd meernadruk op de biobrandstoffenvan de tweede generatie, dieeen groter positief effect heb-ben op het milieu en het kli-maat dan de huidige generatie.Die ontwikkeling blijft voorals-nog achter bij de doelstellingvan 5,75 procent in 2010. Nu ishet aandeel nog slechts 1 pro-cent, terwijl voor 2010 ongeveer4,2 procent wordt voorzien. DeCommissie wil voor de stimule-ring van de goede soorten bio-brandstof `een eenvoudig sy-steem'. In de loop van het jaarkomt de Commissie met eenvoorstel voor herziening van derichtlijn. Certificering van bio-brandstoffen wil de Commissieeerst nog uitgebreid onderzoe-ken, zo meldt zij in een voet-noot van een rapport over devoortgang in de ontwikkelingvan biobrandstoffen.procent. Negen lidstaten (Denemarken,Duitsland, Finland, Hongarije, Ierland,Luxemburg, Spanje, Zweden en Nederland)leveren hun deel in de doelstelling. Onduide-lijk is wat er gebeurt met de overige lidstaten,want een duidelijke sanctie is nooit vastge-steld. Ook bij biobrandstoffen komt de EUmet een geschat aandeel van 4,2 procent nietin de buurt van de indicatieve doelstellingvan 5,75 procent. Hier liggen slechts tweelanden op koers (Duitsland en Zweden).Als voornaamste oorzaak voor het achter-blijven bij de doelen, ziet de Europese Com-missie de prijs van duurzame energie, hoe-wel die kosten sterk dalen. Ook stelt deRoadmap dat duurzame energie in het na-deel is omdat de externe kosten nog steedsniet volledig in de kostprijs van fossielebrandstoffen worden verwerkt. ?Het beeld over de 25 `oude' lidstaten(Roemeni? en Bulgarije zijn nog niet in destatistieken verwerkt) is behoorlijk gediffe-rentieerd per land. Sommige landen gaanhard, andere blijven ver achter. Volgens deRoadmap voor duurzame energie komt datgrote verschil vooral `door het ontbrekenvan wettelijk bindende doelen op EU-ni-veau, een relatief zwak kader voor duurza-me bronnen in de transportsector en hetgeheel ontbreken van een kader voor koe-ling en warmte'.OnduidelijkTezamen zal de EU in 2010 naar schatting19 procent van alle elektriciteit uit duurzamebronnen halen, waarvan 10 procent uit wa-terkracht. Daarbij blijft de EU achter bij de`verplichte' doelstelling van gemiddeld 21EU mistdoelstellingen2010Volgens de laatste schattingen zal de EU zijn doelstellingen voorduurzame energie in 2010 niet halen. Bij de indicatieve doelstellingvan 12 procent duurzaam blijft de EU minimaal 2 procent achter.internationaal